Судењето на Доналд Трамп заврши и минатата недела тој стана првиот официјално осуден поранешен американски претседател, може буквално да се каже дека сега е - криминалец.
Се разбира, поголемата приказна може само да започне овде, бидејќи овој случај ќе има огромни последици за Америка.
Затоа што е изборна година, а Доналд Трамп, според сегашните анкети, има најголеми шанси да победи на претседателските избори што ќе се одржат на 5 ноември.
Разликата е сепак мала, според последните резултати Бајден има поддршка од 46,3 отсто од гласачите, додека за Трамп би гласале 46,9 отсто, а неопределени се 6,7 отсто од нив.
Но, процентот хронолошки го фаворизира Трамп и се зголемува.
Но, што ако Трамп биде казнет, да речеме со затворска казна? Што тогаш?
Ова сега е прашање што отвора многу други прашања, а за оваа ситуација има само еден релевантен одговор, или коментар - САД се соочуваат со невидена ситуација, барем за нив.
Да резимираме - Трамп беше прогласен за виновен од поротата на судењето минатата недела, но тој сè уште не е осуден. Сега судот треба да одлучи, а пресудата е закажана за 11 јули во 10 часот во Њујорк.
Да потсетиме, Трамп беше прогласен за виновен по сите 34 точки од обвинението. Кои се обвиненијата? Самиот судски процес е доста сложен, но за подобро да го разбереме, бидејќи овде повеќе нè интересира политичкиот контекст и последиците, можеме крајно да го поедноставиме - Трамп е осуден за давање поткуп од 130.000 американски долари на американската порно актерка Сторми Даниелс (вистинско име - Стефани Клифорд) во 2016 година за да не ја раскаже приказната за нивната афера за медиумите бидејќи тоа може да влијае на неговата претседателска кариера во тоа време.
Според Даниелс, таа и Трамп имале едногодишна афера која траела во 2006 година, во време кога Трамп веќе бил во брак со Меланија и таа година таа го родила неговиот син Барон Трамп. Самиот факт дека постои пишан документ за тоа дека на Даниелс и биле дадени 130.000 долари за да молчи, прилично јасно покажува дека Трамп ја имал аферата.
Адвокатот на Трамп Мајкл Коен ги дал парите на Даниелс од свој џеб. Тоа е се?
Не, Трамп подоцна беше обвинет за фактот дека, бидејќи тие пари биле исплатени непосредно пред изборите, затоа тие биле „донација за кампања“ и затоа тие пари морале да бидат соодветно декларирани, а тоа не било - тука се развива обвинението.
Очигледно, многу поддржувачи на Доналд Трамп во сето тоа гледаат инсцениран процес, а тој самиот ќе каже дека тоа е „најголемиот лов на вештерки досега“.
Противниците истакнуваат дека тоа е потврда дека Трамп е криминалец и дека мора да му се забрани да се кандидира на претседателските избори.
Набљудувајќи ја оваа американска сага од далечина, неопходно е да се заземе објективна позиција.
Можеме да претпоставиме дека ова „злосторство“ на Трамп е веројатно само мал прекршок во неговата долга деловна кариера, која првенствено се фокусираше на недвижностите во Њујорк и ширум светот. Може само да се претпостави какви методи користел Трамп, со помош на своите скапи адвокати, се разбира, за да не натрупа огромно богатство (иако е роден во богатство).
Понатаму, од перспектива на моралот, аферата со порно ѕвезда сигурно би ја потопила политичката кариера на многу политичари, но тешко дека може премногу да му се заканува на Трамп токму поради неговата „аура“ на таков неморален бизнисмен што го следи со децении.
Трамп се претставува како семеен човек пред изборите, Трамп невешто цитирајќи ја Библијата, сето тоа е чисто популистичка илузија. Неговите поддржувачи многу добро знаеја кој и што е Доналд Трамп во 2016 и 2020 година, а сигурно знаат и сега во 2024 година, па се повеќе од заинтересирани да го вратат во Белата куќа.
Дали е ова лицемерието на конзервативците? Апсолутно.
Не го обвинуваат Трамп за неговите престапи, не го обвинуваат дека е „плејбој“ (да не користиме повулгарен термин), ниту дека е бездушен капиталист кој дури и заработил пари од таа слика како дел од популарната реалното шоу „The Trainee“ каде што е пред Америка и му покажа на светот дека не смее да има емпатија во бизнисот.
Всушност, неговите поддржувачи сакаат токму таков Трамп кој им ветува дека своите квалитети, односно маани ќе ги пренесе на целото американско општество.
Пред се ја сакаат неговата економска политика која ги фаворизира богатите.
Но, не се сите богати во Америка, нели? Не се, но веруваат дека ќе стане полесно ако некој како Трамп е на власт наместо демократите кои се повеќе наклонети кон зголемување на даноците и социјалните бенефиции (и на тој начин купуваат гласови).
Пред неколку месеци, Трамп заостанува зад Бајден во анкетите, а неговата популарност почна брзо да расте токму кога се вжешти судскиот спор против него.
Со други зборови, судењето му го зголеми рејтингот кај неговите поддржувачи, бидејќи на овој начин тој многу успешно се претстави како некој што е жртва на прогон.
Понатаму, дури и голем број републиканци кои првично беа скептични дека Трамп повторно ќе биде кандидат, сега дојдоа на негова страна.
Па, тие навистина немаа многу избор откако републиканските прелиминарни избори покажаа дека гласачите ширум земјата речиси и не сакаа да слушнат за кој било друг републикански кандидат.
Трамп повторно, како и во 2015 година, целосно ги декласираше и се наметна како единствена „волја на народот“ од републиканската страна.
Трамп, исто така, успеа да ја стави во фокусот на неговата актуелна кампања претпоставката дека, доколку победи во ноември, ќе продолжи да го прави она што „навистина го имал замислено“, но бројни фактори го спречија да го стори тоа во првиот мандат.
Со други зборови, неговите поддржувачи се крајно мотивирани да го вратат Трамп во Белата куќа бидејќи веруваат дека овој пат ќе им го даде она што претходно го очекувале од него, а не го добиле.
Веројатно се во право. Не е тајна дека Трамп во првиот мандат беше прилично опкружен со колеги од редовите на „естаблишментот“ и немаше многу простор за маневрирање.
По неговото пристигнување во Белата куќа, бројни сили се фокусираа да го одвојат од некои радикални актери како што се неговите првични советници Мајкл Флин и Стив Бенон.
Трамп нема да ја направи истата грешка двапати и некои работи му се „појасни“ денес, без разлика дали тоа е добро или лошо за Америка и светот.
Во некои сегменти, ова може да биде добра работа, на пример, Трамп силно се залагаше (барем претходно) да се стави крај на американските војни и странските воени интервенции.
Од друга страна, Трамп има речиси опсесивна желба за конфликт со Кина (и Иран), кој може да заврши со голема глобална ескалација.
Се разбира, реизборот на Бајден никако не би бил решение бидејќи тој тера на ескалација на војната во Украина.
Може да се заклучи дека нема да биде добро без разлика кого ќе избере Америка во ноември.
Како што рековме, самиот судски процес го подигна рејтингот на Трамп во одредени кругови, особено во оние каде интересот за него и неговите неисполнети ветувања дека ќе го „исцеди мочуриштето во Вашингтон“ полека почна да згаснува.
За радикалните поддржувачи кои сакаат радикален Трамп, ова судење е речиси еден вид потврда дека Трамп не е „нивен човек“, бидејќи „тие“ сакаат да го спречат за повторно да победат на изборите.
И дали Трамп може да се запре?
Теоретски, тоа може да го направи врз основа на оваа пресуда.
Судот би можел да го осуди на затвор во јули, а затвореник тешко може да се натпреварува на претседателските избори во САД.
Која е шансата за тоа?
Со оглед на целосната непредвидливост на оваа ситуација, доста е тешко да се каже, но експертите се согласуваат дека шансите се мали.
За слични прекршоци и претходно беа досудени парични казни и условни казни, а веројатно тоа го чека и Трамп.
Затворската казна, од друга страна, би довела до доста хаос, а неговите најрадикални поддржувачи би ја сфатиле речиси како објава на војна.
Трамп веќе знае како да ја искористи оваа ситуација. Само неколку минути по пресудата, тој им рече на новинарите:
„Ова беше монтиран, срамен судски процес. Вистинската пресуда ќе биде на 5 ноември, од народот, и тие знаат што се случи овде, сите знаат што се случи овде. Јас сум многу невин човек и тоа е во ред, се борам за нашата држава. Се борам за нашиот Устав.“
Се разбира, страната на Бајден ќе се обиде да извлече максимум од оваа ситуација. Неговата кампања вели дека ова е уште една потврда дека Трамп е „најголемата закана за американската демократија досега“ и дека мора да биде запрен по секоја цена.
Остануваат 154 дена до претседателските избори во САД.
Сигурно ќе биде тензично, а разни ескалации може да бидат веднаш зад аголот.
Последните неколку американски претседателски избори се такви.
Всушност, немавме мирни и предвидливи избори од 2012 година, кога Барак Обама лесно го победи Мит Ромни за неговиот втор мандат.
<b><i>(Vecer.mk<a href="https://www.advance.hr/tekst/u-zatvor-ili-u-bijelu-kucu-trump-i-amerika-na-povijesnoj-prekretnici-kakve-su-sve-eskalacije-sad-na-pomolu/"> VIA)</a></i></b>
