По 24 години, рускиот претседател Владимир Путин пристигна во Пјонгјанг, главниот град на Северна Кореја. Посетата е секако значајна, дури и историски значајна во контекст на конечнното разијдување меѓу Русија и Западот.
Имено, иако непријателството меѓу Западот и Русија трае со години, а Северна Кореја отсекогаш важела за земја која има крајно антагонистички однос кон Западот (и обратно), интересно е што сите тие години Путин не го посетил неговиот сосед (двете земји делат мала граница од 22 километри на рускиот Далечен Исток, околу 130 километри од Владивосток) иако, некои би рекле, тие биле обврзани со сличен однос со Западот.
Се разбира, работите не се толку едноставни, односно не се толку црно-бели како што беа прикажани.
Односите меѓу Западот и Русија мораа да потонат многу подлабоко за рускиот претседател да се појави во Пјонгјанг.
Зарем не можеше да дојде порано во сите тие години?
Би можел, но таквата посета, имајќи ја предвид максималната изолација на Северна Кореја и фактот што САД ја сметаат за една од најголемите закани (особено бидејќи Северна Кореја има нуклеарно оружје), дефинитивно би била третирана како провокација на Западот, особено во Вашингтон, можеби дури и со ескалација.
Јасно е дека Русија не сакаше да оди толку далеку. Денес тоа функционира, бидејќи денес ситуацијата е многу поинаква отколку, на пример, пред почетокот на руската инвазија на Украина.
Руската војна во Украина беше точка на голем раздор меѓу Русија и Западот, иако тоа се најавуваше години порано, но и тогаш не беше сосема сигурно дека односите целосно ќе се распаднат.
Војната во Украина можеше да заврши досега, можеше да заврши дури и во првите месеци кога сè уште имаше преговори меѓу двете страни. Во таков случај односите меѓу Западот и Русија долго време би биле на екстремно ниско ниво, но со текот на времето би закрепнале како и сите други.
Погледнете ја Сирија и нејзиниот однос со арапските соседи кои со години ги поддржуваа исламистичките милитанти за време на нејзината долга и исцрпувачка војна. Сирија беше исфрлена и од Арапската лига.
Меѓутоа, денес повторно е членка, односите се нормализираат, прагматичноста и практичноста на политиката речиси секогаш доминираат со текот на времето.
Разбирливо, одредена недоверба останува многу подолго, која трае со децении.
Да речеме како во случајот со двајца важни американски сојузници во Азија, Јужна Кореја и Јапонија.
Вашингтон прави се за да ги приближи што е можно повеќе и да биде како еден компактен неформален ентитет на отпор кон Кина.
Сепак, ќе биде многу тешко да се натераат Корејците целосно да прифатат подлабоки сојузи со Јапонија бидејќи сеќавањата на времето кога Кореја беше под јапонска колонијална власт траат многу долго.
Односите меѓу Западот и Русија полека ќе се опорават доколку се направи чекор назад, дури и по почетокот на војната во Украина. Но, сега надолната траекторија отиде доволно далеку што овие односи може да се сметаат за генерациски оштетени.
Русија неволно се согласи на ова, пред се од практични причини.
Европа беше нејзиниот голем пазар и следејќи ја руската политика низ годините беше јасно дека тие не сакаат да се откажат од тој пазар, а за да го имаат тие мораа некако да одржуваат односи со Западот дури и откако стана очигледно дека разликите се зголемуваат се повеќе и повеќе.
Со други зборови, ниту Путин, ниту некој друг на висока позиција во Русија немаше волја да го посети Пјонгјанг бидејќи тоа би било контрапродуктивно за нивната политика во тоа време и до неодамна.
Затоа денешното доаѓање на Путин во Пјонгјанг е навистина историски момент, бидејќи точно покажува до каде се односите меѓу Русија и Западот - на можеби најниско можно ниво, без отворен вооружен конфликт.
Што се однесува до Северна Кореја, за нејзината речиси целосна изолација од остатокот од светот се зборува со години, често како геополитички куриозитет. Сепак, изолацијата на Северна Кореја не е нужно производ на нивната волја, туку е радикална реакција на странските закани и перцепцијата на тие закани.
Ставот што ја доведе Северна Кореја до таква изолација е сличен на оној што ги поттикна Советите во еден момент да одлучат да изградат ѕид што го дели Берлин на исток и запад.
Северна Кореја, од друга страна, постои во одреден вакуум и е полна со примери на политичко владеење кои не се (барем веќе) видени никаде во светот.
Тоа не значи дека се што се зборува за неа е нужно точно. Некои работи сигурно се.
Контролата на населението и движењето е исклучително висока.
Владејачката структура, која тврди дека практикува сопствено отстапување од марксистичката економија, всушност повеќе потсетува на моќта во стилот на монархија која се пренесува од генерација на генерација.
Прв шеф на државата беше „дедото“ Ким Ил-Сунг, потоа „таткото“ Ким Џонг-ил и на крајот „синот“ Ким Џонг Ун.
Северна Кореја е производ на силите во тоа време, од марксизмот, руската и кинеската револуција, до Студената војна и многу жешката војна што траеше на Корејскиот Полуостров од 1950 до 1953 година, по што Кореја остана трајно поделена на Север и Југ.
Денес, двете Кореи се примерен пример за контрастот во развојот, но многумина се изненадени од информацијата дека во еден момент Северна Кореја била економски понапредена од јужниот сосед.
Се разбира, со распадот на широкиот социјалистички блок и промените во Кина (не тотални како во СССР, но сепак промена), Северна Кореја всушност остана изолирана од светот и ги презеде сите мерки, без разлика колку се сурови и груби, за да се одржат, во што успеаја.
Но, изолацијата на Северна Кореја не е нешто што е во долгорочниот план на Пјонгјанг. Излегувањето од изолација е пожелно, но во врска во која овие отвори нема да доведат до внатрешна трансформација.
Секој владејачки режим во светот се плаши за својот опстанок, севернокорејскиот не е исклучок, но има и целосна структура, внимателно изградена со децении, која речиси целосно ја елиминираше можноста за такви промени.
Сепак, Пјонгјанг е подготвен да ја прифати секоја покана што изгледа автентична.
Ким Џонг Ун се сретна со Доналд Трамп во неколку наврати за време на неговиот мандат. Тоа беше момент на многу редок оптимизам, шанса за голем мир на Корејскиот полуостров. Трамп успеа да организира и разговори меѓу лидерите на Северна и Јужна Кореја, што беше голем успех.
Единствениот проблем беше што самата земја на Трамп, односно пошироката политичка елита, не сакаше да го признае овој успех, а неговата средба со „диктаторот на Северна Кореја“ ја прикажаа како екстремен потег и опасност.
Сите добри идеи на Трамп пропаднаа во вртлогот на системот на кој тој беше на чело. Секако, сите негови лоши идеи беа силно поддржани од тој систем (раскинување на нуклеарниот договор со Иран, предавање на Голанската висорамнина на Израел...).
Но, сега на ред е Путин. Можеби тој не сакаше да биде таму порано, всушност сигурно не сакаше, но сега е во дводневна посета на Пјонгјанг и може да направи се што може за да ја олесни изолацијата на Северна Кореја и да воведе нова ера.
Ова е важно за Русија, бидејќи на Русија и треба секој сојузник што може да го најде во овој постојано растечки судир со Западот. Северна Кореја сега одеднаш изгледа како сосема природен сојузник.
Всушност, и Кина и Русија беа неправедни кон Северна Кореја. Она што денес почнуваат да го гледаат во Москва и Пекинг беше навестено од Пјонгјанг пред многу години, но економскиот прагматизам секогаш победуваше додека не дојде до ѕидот (барем во рускиот случај).
На Пјонгјанг очигледно не му пречи, покажувајќи дека и тие многу добро знаат за прагматизмот и се нудат како искрен сојузник сега кога е време.
Светот се менува уште еднаш и блоковите повторно се креваат.
Од перспектива на Северна Кореја, ова не е ништо ново, тие тврдеа дека ништо не се променило и затоа нема смисла да се менуваат себеси, што го покажаа со пример.
За нив ова е враќање на оригиналните поставки кои никогаш не ги оставиле.
За Русија, ова е враќање во реалноста по децении флертување со идејата да се биде една од еднаквите меѓу западните сили.
Колку ја научиле лекцијата ќе се види од тоа колку ќе знаат да ја ценат раката на сојузот што им ја подаде Северна Кореја.
<b><i>(Vecer.mk<a href="https://www.advance.hr/tekst/putin-u-pjongjangu-simbolicni-i-povijesni-cin-odvajanja-rusije-od-zapada/"> VIA)</a></i></b>
