Франција денес гласа на првиот круг од парламентарните избори кои би можеле да ги потресат Европската унија и НАТО, но и да имаат огромни последици за Украина во екот на војната со Русија.
Екстремната десница има пристојни шанси да формира влада во нуклеарно вооружената членка на Советот за безбедност на ОН, која игра голема улога во глобалната безбедност од Северен Атлантик до Пацифик. Истата таа екстремна десница е скептична за вмешаноста на Франција и во ЕУ и во НАТО. Промената на наративот на Франција значително ќе ги ослабне ЕУ и НАТО.
Најважните избори во Европа во последните неколку децении, како што ги опишува Политико, нервозно ги следи и Украина.
Претседателот Емануел Макрон е еден од најголемите сојузници на Киев во Европа, а неодамна најави можност за испраќање француски војници во Украина.
Лидерката на француската екстремна десница, Марин Ле Пен, е убедена дека нејзината партија ќе освои апсолутно мнозинство во парламентот, ќе формира влада и ќе наметне ограничувања на претседателот Макрон поврзани со испраќање војници во Украина, што би било сериозен удар за Киев.
<b>Како ескалираше ситуацијата?</b>
Увертирата се случи веќе по шокантната најава на претседателот Емануел Макрон, кој неочекувано распиша предвремени избори по големата победа на крајнодесничарскиот Национален собир на изборите за Европскиот парламент.
Оваа партија, која сега е предводена од Џордан Бардела, иако Марин Ле Пен сè уште е нејзина најистакната фигура, освои двојно повеќе мандати во споредба со партијата на претседателот - Преродба.
Веднаш по одлуката на Макрон, еврото падна, француските акции и државните обврзници пропаднаа.
Но, Макрон очигледно одлучи да оди на сè или ништо, откако го загуби апсолутното мнозинство во парламентот минатата година.
Анкетите не му одат во прилог. Според анкетата на Институтот ИФОП, екстремната десница има 34 отсто од гласовите. Левичарскиот Народен фронт достигна 29 отсто, а блокот Заедно на Макрон има 22 отсто.
<b>Пресврт на Марин Ле Пен</b>
Симболична е и одлуката на републиканците. Кампањата на штитеникот на Ле Пен, Бардела, кој е и кандидат за премиер, доби поттик откако лидерот на главната конзервативна Републиканска партија Ерик Чиоти најави коалиција со Националното собрание.
Неговата објава предизвика гнев кај дел од неговата партија, која досега неуспешно се обидуваше да го симне од власт. На крајот, само едно крило ќе се појави со Националниот собир, но тоа значи дека деценискиот консензус на францускиот политички естаблишмент за соработка за спречување на крајната десница да дојде на власт пропаѓа.
Сето ова е идеолошка победа на екстремната десница. Од партија која беше перципирана преку токсичниот Жан-Мари Ле Пен, постојано осудена за антисемитизам и минимизирање на холокаустот, сега е партија која, благодарение на неговата исто така контроверзна ќерка, може да го освои центарот на своја страна, додека сè уште се држи до своите оригинални антиимигрантски принципи.
Според една од анкетите, Националното собрание на овие избори би освоило 235 пратенички места, што е огромен скок, но сепак помалку од 289-те потребни за апсолутно мнозинство.
<b>Бардела зборува за ограничување на испораката на оружје во Украина, Макрон споменува граѓанска војна</b>
Цела Европа внимателно ги следи изјавите на Бардела дека нема да дозволи испраќање проектили со долг дострел и француски војници во Украина, како и неговата најава дека ќе ја ограничи имиграцијата и ќе го одземе правото на државјанство за децата родени во Франција и израснати од странски родители.
На презентацијата на манифестот во Париз, Бардела рече дека долгорочен приоритет на партијата е „да ја врати Франција на нозе“ со воведување „неопходен закон против исламистичките идеологии“.
А Макрон спомнува граѓанска војна доколку на власт дојдат екстремната десница или левицата, односно ако го победат неговиот кандидат Габриел Атал, кој е и актуелен премиер.
„Мислам дека решенијата дадени од екстремната десница не доаѓаат предвид бидејќи ги категоризираат луѓето по религија и потекло и затоа водат до поделби и граѓанска војна“, рече Макрон.
Што се однесува до левицата, четири дена откако Макрон ги распиша изборите, група партии се собраа за да го формираат Новиот народен фронт - коалиција која требаше да го воскресне првобитниот Народен фронт, кој ги спречи фашистите да дојдат на власт во 1936 година. Истакнато име тука е Жан-Лук Меланшон, лидер на партијата „Франција неосвоена“, трикратен претседателски кандидат.
<b>Протести против десницата</b>
За хаосот во Франција придонесуваат и бројните протести против екстремната десница кои се одржаа во Париз и во други француски градови. Во Париз, како што соопшти полицијата, на протестот дојдоа 75.000 луѓе. Според синдикатот CGT, во Париз учествувале 250.000 демонстранти, а вкупно 640.000 низ целата земја.
Во приказната се приклучија и спортистите.
Најголемата ѕвезда на фудбалската репрезентација Килијан Мбапе зборуваше за политичката ситуација во неговата земја и навести дека во случај екстремната десница да победи на изборите, можеби ќе престане да игра за Франција.
Другиот репрезентативец Маркус Турам ги повика Французите „секој ден да се борат“ за да го спречат Бардела да ја преземе власта.
Системот на гласање во два круга го прави прилично тежок да се предвиди, а веројатно сценарио е дека екстремната десница би можела да има релативно, но не и апсолутно мнозинство. Треба да се подвлече дека Бардела изјави дека неговата партија ќе формира влада само доколку освои апсолутно мнозинство.
Франција тогаш можеби ќе треба да се определи за технократска влада, но како што истакнуваат аналитичарите, тие повеќе го разгоруваат пламенот на популизмот отколку што го гаснат, што не е неважно пред претседателските избори.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.index.hr/vijesti/clanak/izbori-koji-ce-dramaticno-utjecati-na-europu-i-svijet-macron-spominje-gradjanski-rat/2577505.aspx?index_tid=530339&index_ref=naslovnica_vijesti_prva_d">VIA)</a></i></b>
