Слично како и претходниот ден во Северна Кореја, но не баш на ниво на „воен пакт“, рускиот претседател Владимир Путин вчера, за време на неговата државна посета на Виетнам, потпиша серија договори со тамошните власти за зајакнување на односите меѓу Москва и Ханој, јасно ставајќи до знаење дека Русија има сојузници во Азија и е подготвена да ги подигне овие односи на повисоко ниво.
Рускиот претседател пристигна на аеродромот во Ханој во раните утрински часови во четвртокот, а на црвениот тепих беше пречекан од вицепремиерот на Виетнам Тран Хонг Ха и дипломатот од првата партија Ле Хоаи Трунг.
Тој пристигна од важна посета на Северна Кореја, каде што потпиша одбранбен пакт со Ким Џонг-ун, кој вклучуваше клаузула со која се бара од земјите да си помагаат меѓусебно доколку било која биде нападната.
Говорејќи пред новинарите во Виетнам на крајот од дводневното патување, тој рече дека не ја исклучува можноста за испраќање високопрецизно оружје во Северна Кореја - особено откако Јужна Кореја, налутена од зајакнувањето на односите меѓу Москва и Пјонгјанг, објави дека е размислува за испраќање оружје во Украина.
Путин, исто така, го обвини НАТО дека создава закана за безбедноста во Азија.
Посетата на Путин, како што се очекуваше, наиде на критики од САД, еден од главните трговски партнери на Виетнам, кои го предупредија Ханој дека ризикуваат да го нормализираат руското „очигледно кршење на меѓународното право“.
Виетнамскиот претседател То Лам претходно изјави дека неговата земја и Русија сакаат „да ја зајакнат соработката во одбраната и безбедноста, како да се справуваат со нетрадиционалните безбедносни предизвици врз основа на меѓународното право и за мирот и безбедноста во регионот и светот“.
Лам и Путин потпишаа 11 меморандуми за соработка во повеќе области, вклучувајќи цивилни нуклеарни проекти, енергетска и нафтена соработка, образование и превенција на болести.
Путин за новинарите изјави дека разговорите биле конструктивни и дека двете страни имаат „идентични или многу блиски“ позиции за клучните меѓународни прашања.
Тој рече дека разговарале за создавање „соодветна и сигурна безбедносна архитектура во Азиско-Пацификот врз основа на принципите на неприбегнување кон сила и мирно решавање на споровите“.
Во написот што се совпадна со неговата посета, објавен во весникот на Виетнамската комунистичка партија Nhan Dan, Путин го наведе напредокот во трговијата меѓу земјите и го поздрави Виетнам за поддршката на „прагматичен начин за решавање на кризата во Украина“.
Да потсетиме, Виетнам постојано се воздржуваше од гласање во Генералното собрание на ОН во врска со руската војна во Украина.
Виетнамското раководство инаку практикува концепт наречен „бамбусова дипломатија“ - дипломатијата е таа што „ниша со ветровите“ и избегнува да избира страни во меѓународните спорови, вклучително и во однос на Украина, но и ривалството меѓу САД и Кина.
Виетнам, производствена моќ, се приближи до САД и нивните сојузници, а минатата година лидерот на Комунистичката партија Нгуен Фу Тронг беше домаќин на американскиот претседател Џо Бајден и ги подобри врските со Вашингтон, како и со Австралија и Јапонија. Но, и кинескиот претседател Си Џинпинг дојде во државна посета три месеци подоцна.
Очигледно е дека „бамбусовата дипломатија“ навистина функционира, бидејќи всушност малку земји можат да се пофалат дека можат да бидат домаќини на тројца од најмоќните светски лидери за толку кратко време, одржувајќи конструктивни односи, па дури и подобрувајќи ги, со сите три.
Меѓутоа, прашањето е колку долго може да издржи овој пристап или дали постои точка во која дури и бамбусот што се ниша се крши под притисок.
Посетата на Путин е нешто што САД ќе го критикуваат многу остро и ќе го обвинат Виетнам, обвинувајќи ги дека му дале на рускиот претседател платформа од која покажува дека меѓународна изолација не постои.
Се разбира, тоа е точно, перцепцијата дека светот е обединет против Русија поради нивната инвазија на Украина не стои, без разлика колку Америка се обидува да го покаже спротивното.
Всушност, светот е пообединет во осудата на војната што ја води американскиот сојузник Израел.
Москва е долгогодишен пријател на Виетнам, а многумина сè уште се сеќаваат на поддршката што Советскиот Сојуз му ја пружи на Виетнам во минатите војни против Франција и САД. Тогашниот Советски Сојуз беше една од првите земји што воспостави дипломатски односи со виетнамската влада на Хо Ши Мин.
За време на посетата, Путин присуствуваше и на церемонијата на положување венци во мавзолејот Хо Ши Мин, во кој се наоѓа балсамираното тело на основачот на Виетнам.
Русија не е главен извор на трговија за Виетнам, а меѓународните санкции против Русија значат дека голема економска најава е малку веројатна.
Трговијата меѓу Виетнам и Русија беше само 3,5 милијарди долари во 2022 година - многу помалку од трговијата на Виетнам со Кина од 175 милијарди долари и 123 милијарди долари со САД.
Сепак, постојат силни енергетски врски со руските компании кои работат во виетнамските нафтени и гасни полиња во Јужното Кинеско Море - области за кои и Кина полага право.
Русија е и најголемиот снабдувач на оружје за Виетнам, иако продажбата на оружје опадна во последните години, особено по руската инвазија на Украина.
Посетата на Путин на Азија секако внимателно се следи во Пекинг и би било интересно да се слушне нивната искрена реакција, но веројатно ќе се воздржат од тоа. Затоа што историјата на односите меѓу Кина и Виетнам е сложена.
Односите датираат неколку милениуми наназад и често биле спротивставени сили. Иако во втората половина на минатиот век Кина му помогна на комунистичкиот север да го порази југот, на чија страна беа САД, по падот на Сајгон во 1975 година и обединувањето на Виетнам под комунистичка власт, односите меѓу Кина и Виетнам почнаа да тонат.
Еден од главните спорови беше фактот дека Кина во соседна Камбоџа ги поддржуваше Црвените Кмери предводени од Пол Пот.
Виетнам, од друга страна, влезе во конфликтот и ја собори озлогласената влада во Камбоџа, обидувајќи се да го задржи влијанието врз таа земја и Лаос.
Потоа, во 1979 година, Кина започна инвазија на Виетнам. Војната, иако подоцна со намален интензитет, траеше до 1990 година. Дури во 1991 година двете земји официјално ги нормализираа дипломатските односи. Но, сето тоа време СССР беше на страната на Виетнам.
Оттогаш, Кина и Виетнам се обидоа да ги подобрат односите, но голема недоверба сè уште постои, а нерешените територијални спорови, вклучително и во богатото Јужно Кинеско Море, секако придонесуваат за тоа.
Поради фактот што за време на конфликтот со Кина ја имаа поддршката од Москва, тоа е нешто што силно се чувствува и денес, а рускиот претседател Путин ужива голема поддршка од виетнамскиот народ.
Се разбира, војната што го одбележа Виетнам беше онаа што се водеше против САД.
Американската армија, која го поддржуваше тогашниот Јужен Виетнам, на крајот беше поразена, а односите меѓу Ханој и Вашингтон не постоеја со децении, сè до 1994 година, кога тогашниот американски претседател Бил Клинтон го укина 30-годишното трговско ембарго против Виетнам.
Од средината на 1990-тите до денес, односите меѓу САД и Виетнам, и покрај тешката војна што ја одбележа втората половина на 20 век, значително се подобрија, до таа мера што некои го гледаат Виетнам денес како американски геополитички сојузник.
Се разбира, САД се обидуваат да ја капитализираат недовербата на Виетнамците кон Кина.
И додека САД веројатно можат да извршат притисок врз Виетнам во однос на неговиот однос кон Кина, иако не толку колку што би сакале, невозможно е да се оттргне Виетнам од Русија бидејќи за време на Студената војна беше воспоставена доверба која опстојуваше сите овие години.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/rusija-i-vijetnam-posebna-su-prica-o-bambus-diplomaciji-i-trajnom-povjerenju-koje-je-izgradeno-u-najtezim-trenucima/">VIA)</a></i></b>
