Кога станува збор за натпреварување за најдобри работни места и ресурси, образованието отсекогаш било клучен фактор за нашиот успех. Возрасната популација во Европа со највисоко ниво на образование значително варира низ континентот, според достапните податоци. Во следниов текст ќе видите кои земји имаат најмногу образовани луѓе во Европа.
Во просек, речиси една третина од возрасните на возраст од 25 до 74 години во Европската унија имаат високо образование, вклучително и јавни и приватни универзитети, колеџи, институти за техничка обука и стручни училишта.
Нивото на образование исто така варира во зависност од возраста и полот.
Значи, кои земји имаат највисоки стапки на високо образование во Европа, како се разликуваат образовните нивоа низ Европа и кои земји посветуваат поголемо внимание на стручното образование? Euronews Next ги анализира податоците.
<b>Како се дефинираат нивоата на образование?</b>
Образовните нивоа се дефинирани како ниски (помалку од средно училиште), средни (средно училиште) или високи (универзитетски студии).
Класификацијата на европската агенција за податоци Еуростат се заснова на Меѓународната стандардна класификација на образованието (ISCED) и се однесува на:
-Ниско ниво: предучилишно, основно и ниско средно образование (ISCED нивоа 0–2);
-Средно ниво: средно образование и постсредно нетерцијарно образование (ISCED нивоа 3 и 4);
-Високо ниво: високо образование (ISCED нивоа 5–8). Вклучува јавни и приватни универзитети, колеџи, технички институти и стручни училишта.
Во 2022 година, 31,8 отсто од луѓето на возраст од 25 до 74 години во ЕУ имале високо образование, со опсег од 17,4 отсто во Романија до 49,8 отсто во Ирска.
<b>Нордиските и балтичките земји имаат повеќе дипломирани студенти од просекот на ЕУ</b>
Уделот на дипломирани студенти со високо образование е повисок од просекот на ЕУ во нордиските и балтичките земји. Шведска и Норвешка се рангирани на третото и четвртото место со над 45 проценти од дипломираните студенти со високо образование.
Во Летонија 44 отсто од населението имало високо образование. Другите нордиски и балтички земји, исто така, имаа поголем удел од просекот на ЕУ со високо образование.
Во Велика Британија 43,5 отсто од населението на возраст од 25 до 74 години имало високо образование, што е повеќе од „големата четворка“ на ЕУ. Меѓу нив најголемо учество има Франција (38,2 отсто), а Шпанија со 38 отсто.
По Романија, Италија има најмал удел на високообразовани дипломци со 18,5 отсто. Оваа бројка исто така беше малку под просекот на ЕУ во Германија (31,5 отсто).
Македонија е четврта од дното нагоре.
<b>Населението со пониско образование е над 40 проценти во четири земји од ЕУ</b>
Уделот на населението со високо образование е значително помал во земјите кандидати за членство во ЕУ.
Турција имаше најголем дел од населението со ниско образование, каде две третини од населението (61,8 проценти) имаат помалку од средно образование.
Оваа бројка исто така беше под 40 проценти во четири земји од ЕУ, и тоа Португалија, Италија, Малта и Шпанија.
<b>Стручната ориентација игра значајна улога во неколку земји</b>
Гледајќи ги деталите за средното образование, кое вклучува општа и стручна ориентација, уделот на стручното образование е значително висок во неколку земји.
Процентот на лица со стручна ориентација на средно образование е над 45 проценти во девет земји на ЕУ, вклучувајќи ги Чешка (63,9), Полска (52,2) и Германија (47,4).
Со 37,7%, Македонија е на 10 место од дното нагоре по стручна ориентација.
<b>Помладите се пообразовани</b>
Процентот на дипломирани студенти со високо образование значително расте меѓу помладата популација низ Европа.
Исто така, покажува како земјите напредувале во последните децении. Затоа, нивото на населението на возраст од 25 до 34 години често се анализира од меѓународните институции.
<b>Повеќе од две петтини од населението на ЕУ имаат високо образование</b>
Во 2022 година, 42 отсто од населението на ЕУ на возраст од 25 до 34 години имало високо образование. Таа бројка варира од 24,7 отсто во Романија до 62,3 отсто во Ирска.
За разлика од населението на возраст од 25 до 74 години, нордиските земји како Финска и Исланд имале помал удел во високото образование од просекот на ЕУ.
Оваа бројка е над 50 проценти во една третина од земјите на ЕУ. Десет земји од ЕУ исто така се под целта на ЕУ од 45 проценти до 2030 година.
<b>Жените се пообразовани од мажите</b>
Во 35-те европски земји каде што се достапни податоци, жените на возраст од 25 до 34 години имале поголем удел на високо образование од мажите.
Во 2022 година просечно учеството на жените со високо образование изнесувало 47,6 отсто, додека на мажите 36,5 отсто.
Со 44,1% од женската популација, наспроти 31,% од машката популација, Македонија се наоѓа на 9-тото место од дното на табелата нагоре.
Освен во Финска, родовиот јаз е значително поголем во корист на жените во нордиските и балтичките земји. Најголема разлика забележаа Исланд (25,4 процентни поени), Словенија (23,8 п.п.) и Словачка (22,8 п.п.).
Турција (1,3 п.п.), Швајцарија (3,6 п.п.) и Германија (4,6 п.п.) забележаа најмала разлика, што покажува дека уделот на жените и мажите со високо образование е многу сличен.
<b>Расте учеството на населението со високо образование</b>
Во ЕУ уделот на лица на возраст од 25 до 74 години со високо образование постојано се зголемува. Порасна од 19,1 отсто во 2004 година на 31,8 отсто во 2022 година.
<b>Доживотно учење: Образование за возрасни</b>
Доживотното учење е исто така важно бидејќи луѓето можеби ќе треба да ги освежат своите вештини. Се нарекува и образование на возрасни, што подразбира учество на возрасните во образованието и обуката.
Според Еуростат, ова ги вклучува сите наменски активности за учење, било да е тоа формално, неформално или стручно образование.
Целта е да се подобрат знаењата, вештините и компетенциите на учесниците. Образованието на возрасните е важен аспект кога станува збор за дигитализација и автоматизација на пазарот на трудот.
Со 2,6% Македонија е само пред Бугарија која има 1,7% од населението во доживотно учење, или образование за возрасни.
Во 2022 година, процентот на луѓе на возраст од 25 до 64 години во ЕУ кои учествувале во образование или обука во претходните 4 недели беше 11,9 отсто, со опсег од 1,7 отсто во Бугарија до 36,2 отсто во Шведска.
Додека уделот на доживотното учење е висок во нордиските земји, балканските земји имаа значително помал удел во споредба со просекот на ЕУ.
Извор: <a href="https://www.euronews.com/next/2024/08/17/which-countries-are-home-to-the-most-educated-people-in-europe">EuroNews</a>
<a href="http://vecer.mk">Фото: </a>Канва
