Во ирачкиот парламент е предложен закон за намалување на возраста за дозволен брак на девојчињата од 15 на 9, односно 8 години,<span> </span><a href="https://www.theguardian.com/global-development/article/2024/aug/09/proposed-iraqi-law-change-would-legalise-child-say-activists" target="_blank">пишува Гардијан</a>.
Шиитската партија, која има мнозинство во ирачкиот парламент, предложи намалување на минималната возраст за брак за девојчињата на 9, односно 8 години, а за момчињата на 15 години, наведувајќи ја потребата од почитување на шеријатскиот закон, кој го сметаат за задолжителен за сите муслимани.
– Ова е катастрофа за жените. Мојот сопруг и моето семејство се против детските бракови. Но, замислете ќерка ми се омажи, а сопругот на ќерка ми сака да се ожени со мојата внука како дете. Новиот закон ќе му го овозможи тоа. Не би смеела да приговарам. Овој закон го легализира силувањето на деца – рече координаторката на коалицијата на групи кои се противат на промената на законот, Раја Фаик.
Организациите за правата на жените, активистите и парламентарците остро го осудија контроверзниот нацрт-закон воведен од Координативната рамка, коалиција на конзервативни шиитски исламистички партии. Предложениот амандман на Законот за личен статус од 1959 година, кој се смета за еден од најпрогресивните во Ирак, предизвика протести и широки критики низ Ирак. Критичарите стравуваат дека промените би можеле да го отворат патот за легализација на детските бракови.
Според амандманите, паровите ќе треба да избираат меѓу сунитските и шиитските секти за да ги регулираат нивните брачни работи, што предизвикува страв дека свештениците, наместо судовите, ќе ги финализираат браковите.
Критичарите тврдат дека ова би можело да ги легитимира брачните заедници да вклучуваат девојчиња на возраст од девет години под секташки толкувања на верскиот закон. Правните експерти и активистите за човекови права предупредуваат дека ваквите промени може да ја влошат родовата нееднаквост и да доведат до зголемено насилство.
Нацрт-законот, исто така, беше критикуван за потенцијално продлабочување на секташките поделби во Ирак со дозволување разводот и другите семејни прашања да се решаваат според секташките закони. Ова може да им даде на шиитските и сунитските фондации поголемо влијание врз прашањата за личниот статус.
Реакциите беа значајни, а групите за правата на жените и активистите излегоа на улиците во знак на протест. На 28 јули, членовите на Организацијата за слобода на жените во Ирак (OWFI) и други активисти се собраа на плоштадот Тахрир во Багдад, држејќи плакати на кои пишуваше „Не на малолетничките бракови“ и „Ерата на женското ропство заврши“.
Јанар Мохамед, претседател на OWFI, го обвини Координативниот совет дека ги користи овие „архаични“ закони за да го одвлече вниманието од сопствените недостатоци, вклучително и неконтролираната корупција.
Ирачкиот пратеник Асо Феридун, исто така, изрази силно противење на предложените амандмани, посочувајќи дека според измените, девојчињата би можеле да бидат венчани веднаш штом ќе достигнат пубертет, што според некои секташки толкувања започнува на деветгодишна возраст.
Феридун предупреди дека таквите промени претставуваат сериозна закана за општеството, велејќи:
„Децата што се мажат на оваа возраст никако не можат да ги разберат импликациите на бракот“.
Таа додаде дека речиси 100 пратеници се против предлог-законот и направиле напори да го спречат тој да стигне во парламентот, иако овие напори досега беа неуспешни.
И покрај широкото противење, Координативната рамка инсистира дека амандманите се уставни и не се во спротивност со принципите на шеријатот или демократијата. Тие тврдат дека предложените измени ќе им овозможат на Ирачаните да ги следат нивните религиозни убедувања во лични работи, право за кое тврдат дека е запишано во ирачкиот устав.
Како што продолжуваат протестите и расте опозицијата во парламентот, судбината на контроверзниот предлог-закон останува неизвесна. Но, интензивната дебата што ја предизвика ја нагласува тековната борба за правата на жените во земјата.
Пратеникот кој ги предложи измените на законот порача дека „оние кои се противат на законот се странски агенти и непријатели на Ирак“.
Фото: Илустрација, детски бракови
