Обичните луѓе ја презираат политиката со причина.
Познато е дека речиси никогаш нема конзистентност во политиката, дека владее опортунизмот и дека се што се кажува може или не е така.
Понатаму, познато е дека политичката класа е првенствено заинтересирана за своите интереси и интересите на нивните спонзори, но нивна работа е да ги убедат масите да работат и во нивни интереси.
Политичарите се посебна сорта на луѓе кои се многу склони кон лажење, менување лојалност и правење радикални прилагодувања за да се обезбеди сопствена надмоќ.
Всушност, сето горенаведено се суштински „квалитети“ на еден политичар кој сака да биде „успешен“ во модерната верзија на демократијата.
Во оваа смисла, можеби нема подобар сегашен пример од Џеј-Ди Венс, човекот што Доналд Трамп штотуку го избра да биде негов заменик, односно потенцијален потпретседател доколку Трамп победи на изборите на 5 ноември (и по катастрофалната дебата за Бајден и обидот за атентат врз Трамп во саботата, неговите шанси нагло се зголемуваат).
Џејмс Дејвид Венс е роден на 2 август 1984 година во Мидлтаун, Охајо. Тој израснал во сиромаштија во т.н појас на рѓата - област на североисточните и средноатлантските држави на САД и источниот дел на американскиот среден запад, кој беше погоден од голема доза на деиндустријализација во последната четвртина од 20 век.
И покрај прилично неповолните „почетни позиции“ - кои вклучуваат развод на неговите родители кога тој бил сè уште дете и мајка која била наркоманка - Венс успеал да излезе од песимистичката средина, се приклучил на американските маринци (тој поминал шест месеци во Ирак како воен дописник во 2005 година, а подоцна (2013) дипломирал на престижниот Јеил каде студирал право. Таму ја запознал и сопругата, адвокатката Уша Чилукури, со која ќе има три деца. Уша е по потекло од Индија и практикува хиндуизам, додека Венс преминал во католицизам во 2016 година.
Од 2023 година работи како еден од најмладите сенатори досега, но американската јавност многу повеќе го познава од книгата, односно од мемоарите што ги објави во 2016 година - „Хилбили елегија“ (лабаво преведено: „Елегија на горштакот“) .
Во книгата тој ги опишува социо-економските проблеми со кои се соочил тој, неговото семејство и целата поширока заедница од овој дел на Америка. Книгата подоцна беше претворена во филм (кој не доби одлични критики). Но, самата книга беше бестселер и го катапултираше Венс во светот на политиката и препознатливоста. Тој брзо стана влијателен конзервативен глас.
Иако се претставува како некој од „бело работничко потекло“, Венс всушност со години работел во инвестициски компании за ризичен капитал, а водел и една своја. Тој е многу добро поврзан со финансискиот свет и со влијателни луѓе. Тоа е нешто што не го спомнува често бидејќи политички не му одговара.
Меѓутоа, токму кога Венс се издигнуваше, започна и брзото политичко искачување на Доналд Трамп. Таа 2016 година, Трамп го шокираше светот со победата на изборите за кои Хилари Клинтон веќе мислеше дека ги има „во џебот“.
Но, победата на Трамп беше голем шок и за самата Републиканска партија. Да се каже дека Трамп не бил типичен републиканец е потценување. Со неговото појавување на политичката сцена, започна трансформацијата на самата партија од нејзините традиционални конзервативни основи во нешто ново и поинакво - за едни порадикални, за други поавтентично. Движењата како што се Tea Party и Alt Right почнаа да се спојуваат во нова насока, нешто во кое Трамп се препозна, се појави и стана лидер.
Сепак, отпорот на т.н „МАГА“ до републиканизмот (од слоганот на Трамп: Направете ја Америка повторно голема) беше силна, и на почетокот и сега, иако до сега многу републиканци се повлекоа на фактот дека МАГА е новата републиканска реалност (и дека веројатно само со Трамп можат да всушност ја врати Белата куќа).
Еден од оние кои на почетокот воопшто не го прифатија или поддржаа Трамп беше Џ.Д. Венс. Неговиот отпор беше жесток. Во едно интервју тој го нарече Трамп „американскиот Хитлер“.
Тој постојано го нарекуваше „идиот“ и „лажен“, тврдејќи дека никогаш не може да гласа за Трамп или да го следи неговото раководство. Тој отиде дотаму што еднаш рече дека повеќе би сакал „да го затвори носот и да гласа за Хилари Клинтон“.
Како е можно таков човек сега да заврши како избор на Трамп за потпретседател? Зарем во првиот мандат не дозна дека потпретседателот е првиот човек врз кој неговите организирани противници ќе се обидат да извршат притисок и влијание?
Во случајот со Мајк Пенс, тоа беше - на крајот Пенс се одврати од Трамп, а поддржувачите на Трамп го сметаа (и сè уште го сметаат) Пенс за предавник (за време на нападите на Конгресот, тие дури и активно го бараа околу зградата за, како што рекоа некои, „обесени“).
Би се рекло дека Трамп ќе биде многу повнимателен во вториот круг и ќе избере некој кој ќе биде лојален до крај. Такви луѓе секако би можеле да се најдат (и покрај се што кажавме за политиката и политичарите!), но Трамп на крајот го избира Венс.
Зошто? Постојат неколку причини.
Како прво, Венс фундаментално ги промени, јасно е, неговите ставови кон Трамп.
Тој во многубројните интервјуа изјави дека целосно погрешно го проценил и погрешно го разбрал Доналд Трамп и дека со запознавањето со неговата политика сфатил дека тие всушност имаат многу заедничко.
Па, тешко е да се каже колку е тоа точно. Напротив, ќе биде дека Венс е итар опортунист кој во 2016 година одлучи дека е попрофитабилно да биде анти-Трамп (што, меѓу другото, му обезбеди многубројни гостувања кај либералните ТВ водители каде добро ја промовираше својата книга), а потоа подоцна пренесен како и многу други на верниците на МАГА.
Трамп секако го забележа тоа и знаејќи го неговиот пристап, сигурно е дека ги цени оние кои се подготвени да се потчинат на манифестацијата на растечка моќ, како што секако е враќањето на Трамп.
Се разбира, Трамп е и суетен и сака да го слуша својот поранешен критичар како му пее пофалби, но тешко дека би бил наивен во тој процес и би дозволил „Брутус“ во својот близок круг.
Постои уште една причина, многу значајна.
Имено, Венс беше забележан од кампањата на Трамп (каде неговиот син, Ерик Трамп е многу влијателен) за време на републиканските дебати, каде што Венс зазеде многу поинаков став кон војната во Украина од „мејнстрим“ републиканците.
Имено, Венс отворено ја критикуваше поддршката за Украина и рече дека оваа војна не им помага на американските национални интереси или на американската безбедност.
Со други зборови, таму се препознава слично размислување.
За Трамп секако е важно овојпат да собере луѓе кои заедно со него ќе работат на елиминирање на можеби најголемата закана за светот - војната во Украина.
Тој во многу наврати кажа дека планира веднаш да ја прекине таа војна доколку победи на изборите.
Ќе му треба Венс во овој поглед, а се чини дека Трамп, лукав опортунист со многу повеќе стаж, е подготвен да заборави на се што Венс кажа претходно и сега да му даде исклучителна можност, под услов неговата трансформација да биде искрена.
Во исто време, тоа е и голем исчекор во длабоката трансформација на Републиканската партија, а со тоа и во големиот американски пресврт кон политика која би можела да ги замени старите парадигми.
Во оваа смисла, на Трамп му треба целосна администрација која не само што ќе му биде лојална, туку и на идејата како Америка треба да оди напред.
Еден од првите потези на тој фронт е да се запре војната во Украина, а тоа е нешто што Трамп не можеше да го направи, да речеме, со персоналот од неговиот прв мандат, со луѓе како Мајк Пенс и Мајк Помпео, и двајцата многу истакнати претставници на естаблишментот.
Понатаму, Трамп проектира некоја посебна решителност и сила со тоа што назначува за потпретседател човек кој толку многу го критикувал, но подоцна се покајал.
Во таа смисла, неговиот избор е секако подобар отколку ако ставил некој како Марко Рубио на таа позиција - и сега се претставува како лојалист на Трамп, но идеолошки е целосно на другата страна, во длабочините на „старата“ Републиканска партија.
Очекувано, со доаѓањето на Венс на висока позиција, веднаш ќе започнат интензивни дискусии за тоа дека сето тоа всушност целосно и одговара на Русија.
Некои повторно ќе се впуштат во теорија на заговор дека зад се стои Владимир Путин, кој сега го „избра“ потпретседателот.
Тие тврдења беа лажни пред 8 години, а денес - по толку руска изолација - се уште повеќе, но тоа нема да спречи ескалација на реториката и пропагандата.
Од друга страна, со сигурност може да се каже дека оваа реторика пред неколку дена за малку ќе го чинеше Доналд Трамп со глава.
Ова е мислење што го дели Ј.Д. Венс.
„Ова не е само изолиран инцидент денес. Централната премиса на кампањата на Бајден е дека претседателот Доналд Трамп е авторитарен фашист кој мора да биде запрен по секоја цена. Таа реторика директно доведе до обид за атентат врз претседателот Трамп“, напиша Венс по обидот за атентат врз Трамп.
Интересно е што некој што претходно го нарекуваше Трамп „Хитлер“ сега ги нарекува демократите затоа што го сметаат Трамп за „фашист“, нели?
Но, тоа е политиката, во нејзината сурова форма. Макијавелизмот веќе победи на овие избори.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/j-d-vance-fenomen-i-glavna-karika-americkog-zaokreta-trumpa-je-zvao-americkim-hitlerom-sad-mu-je-zamjenik-ali-ovo-je-prica-puno-veca-od-oportunizma-uspjesne-sirotinje-iz-pojasa-hrde-tice-se-ukrajine-rusije-i-republikanske-transformacije/">VIA)</a></i></b>
