Ако е точно дека актуелната шефица на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, навистина е главниот и практично единствениот сериозен кандидат на Европската народна партија (ЕПП) за нов мандат на чело на најважната европска институција, тогаш и ЕПП и Лејен се соочуваат со клучен судски предизвик.
Имено, поради аферата Фајзергејт, францускиот лобист Фредерик Балдан поднесе кривична пријава против г-ѓа Лејен пред истражниот суд во Лиеж за да го истражи договорот со кој ЕУ испорача вакцини во вредност од милијарди, откако шефот на ЕК се договори за тоа преку текстуални пораки.
Истражната судијка го одржала рочиштето бидејќи по првичното одложување за октомври констатирала дека ситуацијата е итна. Адвокатите на ЕПП не се појавија. Избрзаната одлука на истражниот судија би можела значително да се одрази на конечната одлука за изборот на новиот шеф на ЕК, која треба да биде договорена на состанокот на лидерите на ЕУ веќе од 27-28. јуни. Судијката рече дека се надева дека ќе донесе одлука пред 27-ми, но одби да го коментира случајот подетално.
<b>Огромна вредност</b>
Њујорк тајмс објави за крајно необичната „јавна понуда“ со огромна вредност на првите информации.
Балдан ја пријавил Лејен за злоупотреба на овластувањата, уништување јавни документи, незаконско застапување на трети интереси, како и за корупција. На неговата апликација се приклучија уште 500 партии (вклучувајќи политички партии), како и две членки на ЕУ; Унгарија и Полска.
Значајно е што по извештајот на Балдан му е одземено правото на лобирање во Брисел, а тој бара статус на свиркач. Лобистите на Фајзер и другите фармацевтски компании и покрај судските дилеми околу набавката на вакцините за европската бирократија не се проблематични.
Во овој момент не е јасно што сака да постигне ЕПП со тоа што нивните адвокати не се појавуваат на вонредното рочиште на сослушувањето во Брисел. Ако сакале да го одложат рочиштето, не е сигурно што постигнале бидејќи судијката сепак ги сослуша адвокатите на тужителот, а уште порано донесе одлука дека предметот е итен и важен.
ЕПП формално не го извести судот дека нивните адвокати нема да се појават на суд, што обвинителот го прокоментира како „омерта“ што го обвива целиот случај. Омерта е вообичаено кодот за молчење на сицилијанската мафија која ја нагласува важноста на молкот во случај властите да поставуваат прашања.
Балдан ја тужи ЕПП на суд за да нареди повлекување на кандидатурата на г-ѓа Лејен и да ги казни по 50.000 евра секој ден доколку не го сторат тоа. Во спротивно, тврди обвинителот, Лејен би можела да изврши притисок врз обвинителите и да влијае на Европското јавно обвинителство (ЕППО), кое започна истрага за набавка на вакцината „Ковид-19“ и е во дискусија за надлежноста со истражниот судија во Лиеж. .
Откако на 17 мај беше одржано рочиштето во првостепениот суд во Лиеж, продолжението беше одложено за октомври со цел странките што подобро да се подготват.
<b>Формално известување</b>
На 28 мај, адвокатот на Балдан испрати формално известување до Советот на Европа, претставникот на ЕК за вредности и транспарентност Вера Јоурова, како и лидерот на ЕПП, Манфред Вебер, во кое тој побара од нив да ја принудат Лејен да поднесе оставка.
Како правна основа го наведе прекршувањето на кодексот на однесување соодветен на првиот човек на Комисијата, кршењето на повеќе меѓународни договори на Унијата, како и одредбите за основните права во ЕУ. Тој тврди дека постои основано сомневање дека г-ѓа Лејен би можела да бара одмазда доколку биде реизбрана.
„Случајот се фокусира на наводите дека Фон дер Лајен, во екот на пандемијата, разменила пораки со шефот на Pfizer, Алберт Бурл за да помогне во организирањето масовно купување вакцини за ЕУ. Народниот правобранител на ЕУ во јануари 2022 година објави дека Комисијата е виновна за „ лоша администрација“ за неуспехот да се идентификуваат такви СМС пораки, неуспехот да се објават -- и тврдењето дека, доколку постојат, тие не треба да потпаѓаат под нејзините правила за јавна транспарентност за документите“, објаснува Barron's.
Треба да се потсети дека Урсула фон дер Лајен беше меѓу политичарите кои јавно ги третираа вакцините со мРНК како непроценлив стратегиски начин за излез од глобалната пандемија, иако со текот на времето се покажа дека нивната ефикасност драстично опадна поради мутацијата на САРС-КоВ. -2 вирус.
Неспорно е дека брзата и навремена вакцинација одигра клучна улога во забавувањето на ширењето на епидемијата во еден период, но јасно е и дека ЕУ набави премногу вакцини.
Точната улога на Лејен е нејасна, а таа одбива да ги објави своите СМС пораки, тврдејќи дека се ефемерни. Тоа изгледа чудно резонирање, особено затоа што безначајноста на пораките може да биде нејзината најдобра можна одбрана.
Во март 2021 година, Лејен оствари политичка ПР посета на фабриката на Pfizer во Белгија, кога гордо ја најави вакцинацијата на европското население за летото истата година. До денес, Лејен избегнува да разговара со шефот на Pfizer за неговите СМС пораки во врска со снабдувањето со вакцини.
Американскиот Њујорк Тајмс исто така ја пријавил до Европскиот суд на правдата затоа што одбила да ги објави СМС пораките. Оваа пресуда се уште се чека, но таа сигурно нема да стигне пред изборот на новиот прв човек на ЕК. Европското обвинителство најави почеток на истрагата во октомври 2022 година.
Од ЕППО во моментов не сакаат да коментираат во која фаза е истрагата и какви се нејзините резултати, но нагласуваат дека „не сакаат да го загрозат исходот од операцијата“.
