И покрај наративот дека растот на десничарската популарност на Стариот континент е во корелација со повторното појавување на Доналд Трамп, постојат аргументи кои се на страната на тврдењето дека зад растот на европската десница всушност стојат економски причини кои се условени од војната на крајниот исток на европскиот континент.
Во овој контекст, се чини дека промените не доаѓаат ниту од исток ниту од запад, бидејќи токму државите од Централна Европа се тие кои најгласно заговараат промена на политиката во однос на конфликтот меѓу Русија и Украина, кој. трае од 2022 година.
Екстремно десничарскиот романски претседателски кандидат Калин Џордеску, кој победи во првиот круг на претседателските избори, изјави дека доколку биде избран за претседател, ќе ја прекине секаква помош за Украина.
Исто така, словачкиот премиер Роберт Фицо ја прифати поканата на рускиот претседател Владимир Путин и најави дека „со задоволство“ ќе оди во Москва на 80-годишнината од крајот на Втората светска војна во 2025 година.
Унгарија и нејзиниот премиер Виктор Орбан веќе и предложија на Украина неколку мировни иницијативи, како што е Божиќен прекин на огнот, по што ќе има размена на затвореници.
Конечно, промената на расположението во однос на оваа криза се забележува и кај водечките субјекти на Европската унија, Франција и Германија, земји кои беа мотор на мировните проекти по Втората светска војна.
Во овој поглед, индикативно е зголемувањето на популарноста на политичките опции кои се противат на ескалација на конфликтот и се залагаат за негово завршување со дипломатски средства.
<b>„Рејтингот на Марин Ле Пен е на ниво на Митеран од 1974 година“</b>
Лидерката на десничарската партија Национално собрание, Марин Ле Пен, изјави дека се подготвува за предвремени претседателски избори, убедена дека времето на претседателот Емануел Макрон на таа позиција „речиси истече“, пишува <a href="https://www.leparisien.fr/politique/marine-le-pen-macron-cest-fini-ou-presque-17-12-2024-2H25JFMCLNCQTHDCJXAGZAIR3A.php">Le Parisien.</a>
Марин Ле Пен има причина да биде оптимист, бидејќи ако претседателските избори во Франција се одржаа минатата недела, таа ќе освоеше најмногу гласови во првиот круг, покажува анкетата спроведена од агенцијата за истражување на јавното мислење „Ifop“ за „ Фигаро“ и „Радио суд“.
„Рејтингот на Марин Ле Пен е зголемен за два поени во однос на истата анкета во септември, а таа е речиси на нивото на Франсоа Митеран во 1974 година“, изјави Фредерик Диби, генерален директор на ИФОП, а пренесува „<a href="https://www.bing.com/search?q=figaro+marin+le+pen+poll&form=ANNH01&refig=6770485596824464becd9d08e4777f8a&pc=U531">Фигаро“.</a>
Резултатите од анкетата доаѓаат неколку дена по гласањето за недоверба на владата. Имено, барањето за гласање доверба на владата го поднесе Новиот народен фронт (НФП), екстремно левичарска коалиција во која се социјалистите, зелените, крајната левица и Комунистичката партија, а гласањето за недоверба беше изгласана и од левицата и од десницата, со што владата на Мишел Барни стана првата влада на која и беше изгласана недоверба од 1962 година, кога на чело на владата беше Жорж Помпиду.
<b>Владата падна поради лошиот буџет</b>
По повод падот на владата, десничарскиот пратеник Ерик Чиоти, од Сојузот на десницата за Република (УДР), рече дека владата паднала поради лошиот буџет.
„Она што сакавме да го направиме е да го уништиме лошиот буџет, кој јас го нарекувам социјалистички, бидејќи вклучуваше четириесет милијарди дополнителни даноци за оние кои работат и немаат заштеда. Предупредивме: ако овој буџет остане како што е, ќе гласаме против. Тие не ни веруваа“, рече тој, додавајќи дека владата со Марин Ле Пен и Џордан Бардел „ќе биде способна да владее“ и дека оваа ситуација настанала поради формирањето на „коалицијата на срамот“.
Сепак, кризата не е предизвикана само од економијата, нестабилноста стана очигледна по одлуката на Емануел Макрон да распише предвремени избори во јуни, по катастрофалниот резултат на неговата коалиција на европските избори и триумфот на десничарското Национално собрание (РН ) со речиси двојно повеќе гласови.
Во контекст на неодамнешните настани, се чини легитимно да се постави прашањето за корелацијата помеѓу подемот на десницата, односно падот на популарноста на “Преродбата“ и употребата на кризата во Источна Европа за политички цели од страна на претседателот Макрон.
<b>Дали „парискиот јастреб“ има доволно распон на крилјата?</b>
Потсетуваме дека на почетокот на годинава Емануел Макрон предизвика бурни реакции низ Европа и светот поради неговата изјава во која одби да ја исклучи можноста за испраќање на западни трупи во Украина.
Имено, <a href="https://www.bbc.com/news/world-europe-68575251">британскиот јавен сервис т</a>огаш објави напис под наслов: „Макрон се префрла од гулаб во јастреб кога станува збор за руската инвазија на Украина“.
Би-Би-Си се запраша дали Емануел Макрон ја користи Украина за да повлече линија меѓу неговата партија и опозицијата со тоа што прави контраст помеѓу неговата луцидна воинственост и контроверзниот однос на Марин Ле Пен со Москва во минатото.
Потсетуваме, Марин Ле Пен во 2022 година изјави дека санкциите на Европската унија против Русија и нанесоа поголема штета на Европа отколку на Москва.
„Овие санкции само ги натераа луѓето во земјите на ЕУ да страдаат. Тоа е неуспех на политиката на санкции. Реалноста е дека ние сме поголеми жртви на санкции од Русија“, рече Ле Пен.
Сепак, врз основа на изборниот успех на Националното собрание, се добива впечаток дека Французите повеќе не поддржуваат партии ориентирани кон војна, напротив, својот интерес за мир го гледаат во партии кои ќе го задоволат тој интерес.
По првиот круг од парламентарните избори, Марин Ле Пен истакна дека премиер од нејзината партија ќе го спречи Киев да користи оружје со долг дострел доставено од Франција за напад во Русија и дека ќе ја спречи иницијативата на францускиот претседател Емануел Макрон да испрати француски војници на украинска почва.
„Ако Емануел Макрон сака да испрати војници во Украина, а премиерот е против тоа, тогаш нема испраќање војници во Украина“, изјави таа за <a href="https://edition.cnn.com/2024/07/05/europe/france-le-pen-ukraine-mbappe-intl-cmd/index.html">Си-Ен-Ен, </a>додавајќи: „Премиерот го има последниот збор“.
Според горенаведеното истражување, Марин Ле Пен би победила во првиот круг од претседателските избори, доколку антагонизмот меѓу Ле Пен и Макрон го одразува односот кон Киев, тогаш јавното мислење секако е на страната на укинување на санкциите и ориентирана кон мирна деескалација на конфликтот.
<b>„Болниот од Европа“ и крај на „семафорската коалиција“</b>
Другата голема сила на Европската унија, Германија, исто така се соочува со политичка катастрофа бидејќи германскиот канцелар Олаф Шолц се соочи со гласање за недоверба на Бундестагот, а предвремените парламентарни избори се закажани за 23 февруари. Се очекува тие да ја одредат судбината на најголемата европска економија.
Причината поради која германските граѓани излегоа на гласање седум месеци порано од планираното е колапсот на владејачката коалиција „семафор“.
Инаку, опстанокот на германската владејачка коалиција беше загрозен со месеци се додека конечниот раскол не се случи во првите денови на ноември, откако канцеларот Шолц од Социјалдемократската партија (СПД) одлучи да го смени министерот за финансии Кристијан Линднер од Слободната демократска партија (ФДП). .
Поранешниот министер за финансии и функционер на Слободната демократска партија смета дека трката за канцелар веќе е завршена и дека идниот канцелар ќе биде првиот човек на Христијанско-демократската унија на Германија.
Сепак, има гласови кои не се сигурни за можноста за формирање влада во која канцелар ќе биде лидерот на ЦДУ.
Имајќи го предвид пропорционалниот изборен систем на Германија и зголемената фрагментација на нејзината политичка сцена, слободно може да се каже дека за формирање влада ќе бидат потребни коалиции меѓу две или повеќе партии.
Поранешниот дописник на „Политика“ од Германија, <a href="https://www.euronews.rs/evropa/vesti/149747/merc-najblizi-da-postane-novi-nemacki-kancelar-sa-kim-bi-konzervativci-mogli-u-koaliciju/vest">Мирослав Стојановиќ, </a>смета дека, иако ЦДУ има добро ниво на поддршка, Мерц има многу потесен простор за маневрирање во однос на потенцијалните коалициски партнери, наведувајќи дека изборот е многу помал во споредба со времето кога Шолц избираше коалициски партнери.
„Звучи парадоксално, тој нема да оди со АФД, со Алтернатива за Германија, нема да оди со многу влијателните луѓе од неговата партија со Зелените, нема да оди со Сара Вагенкнехт која е целосно на лево, па во овој момент му остануваат либералите, кои се движат околу цензусот или можеби под цензусот. Тој не може да направи мнозинство со либералите“, објаснува Стојановиќ.
Имајќи ја предвид можноста ЦДУ да коалицира со Зелените или социјалдемократите, постои ризик оваа партија да ја повтори грешката на „семафорската коалиција“, која беше критикувана за нејзината идеолошка некохерентност.
Десно на идеолошката скала - Алтернатива за Германија се чини дека не знае за неуспех. По одличните резултати на изборите за покраинскиот парламент во Тирингија (32,8 отсто) и Саксонија (31,9 отсто), АфД постигна апсолутна победа меѓу помладите групи на изборите во Бранденбург, станувајќи убедливо најсилната опција во 16-24 години возрасната група.
По обидот за забрана, Алтернатива достигна 20 отсто поддршка, воспоставувајќи предност пред СПД, исто така, изборите во Бранденбург, упориште на социјалдемократите, покажаа дека АфД е победник меѓу работниците, кои претставуваат важна социјална група за СДП.
Според аналитичарите, владејачката коалиција се распадна по прашањето на економијата и инвестирањето на буџетските средства.
Економист по професија, кандидат на АфД за канцелар Алиса Вајдел изјави дека ќе ја обнови заболената економија на земјата, ќе ја промени нејзината енергетска транзиција кон зелена енергија и сериозно ќе ја намали миграцијата. Германија минува низ една од своите најлоши кризи, наведува <a href="https://www.euronews.rs/evropa/vesti/140272/afd-ojacao-nakon-pokusaja-zabrane-desnicari-stigli-do-20-odsto-podrske-u-nemackoj-odrzavaju-prednost-ispred-spd-a/vest">Вајдел.</a>
„Зад нас имаме 20 години од големата коалиција и коалицијата „Семафор“ и пропаднавме. Нашата земја повеќе не е она што беше. Ние бевме земјата со најбезбедно и најевтино снабдување со енергија“, рече Вајдел.
<b>Хрупала: Русија победи во оваа војна</b>
Исто така, причина за меѓусебните обвинувања меѓу позицијата и опозицијата беше предлогот на Фридрих Мерц за испраќање ултиматум до Русија во врска со можните испораки на ракетите „Таурус“ за Украина.
“Можам само да кажам: внимавајте. Не играјте руски рулет со обезбедувањето на Германија“, рекол Шолц, пренесува Тагешау.
И покрај несогласувањата, сличноста на СПД и ЦДУ, партиите кои во претходните две децении беа на позицијата на власт, е дека и двете се залагаат за продолжување на испраќањето воена помош за Украина.
Десничарската АфД и левичарската алијанса на Сара Вагенкнехт својата шанса ја гледаат во можна промена на односот на силите по вонредните парламентарни избори, кои се спротивставуваат на ваквата позиција на СПД и ЦДУ.
Лидерот на АфД, <a href="https://www.euronews.rs/evropa/vesti/149601/lider-afd-doveo-u-pitanje-clanstvo-nemacke-u-nato-rusija-je-dobila-rat-u-ukrajini/vest">Тино Хрупала, </a>изјави дека владата мора конечно да дојде до моментот кога сака да ја прекине таа војна и додаде дека одбранбената заедница мора да ги прифати и почитува интересите на сите европски земји, вклучително и Русија, давајќи мрачна прогноза за интересите на Украина во конфликт.
„Русија победи во оваа војна“, рече Хрупала, додавајќи дека реалноста допре до оние кои тврдат дека сакаат да и овозможат на Украина да победи во војната.
<b><i>(Vecer.mk </i></b><a href="http://Euronews.rs/"><b><i>VIA)</i></b></a>
Фото: Профи
