-Земјава нема да има никаков проблем во снабдувањето со природен гас, а со тоа и цената на парното ќе остане иста до крајот на грејната сезона, изјави претседателот на Регулаторната комисија за енергетика Марко Бислимоски, коментирајќи ги најавите дека Европа ќе има проблеми со снабдувањето со гас оваа зима бидејќи Украина го запира преносот на гас од Русија.
– Во Македонија природниот гас доаѓа преку т.н. Турски тек, доаѓа од Турција, така што нема никаков проблем за да дојде гасот како што има проблем Европа да набави гас. Во овој момент некаде нешто помалку од половината од постојниот гасовод е искористен, а во план е да се направи нова интерконекција со Грција која што ќе има далеку поголем капацитет од постојната, така што обезбедувањето на природниот гас во наредниот период нема да биде проблем – рече тој.
Сепак, додаде тој, гасот кој ќе се добива од терминалот во Александрополис во Грција ќе биде за 10 до 15 евра поскап од оној кој го добиваме од Азербејџан.
Според него, цената на парното греење во Скопје ќе биде стабилна до следното лето, освен ако не се случи драматична промена на цената кај природниот гас.
– Нашите пресметки се со цена на природниот гас од околу 40-ина евра за мегават час. Ако отиде екстремно високо тогаш може да разговараме за зголемување на цената на парното, но, не верувам дека ќе имаме такви драстични промени, така што за цената на парното не очекувам никакви промени – рече Бислимоски.
<b>Засега нема уште еден час плус дневна ефтина тарифа</b>
Уште еден час плус дневна евтина тарифа засега нема да има.
Планот беше наместо до 15 да биде до 16 часот.
Но, од Регулаторна комисија за енергетика тврдат дека поради состојбите на пазарите, ако сега се случи тоа, ќе мора да се укине онаа евтина тарифа по 22 часот која практично домаќинствата најмногу ја користат.
-Најниски цени на берзата имаме во периодот од 12 до 16 часот. Тоа се цени на берзата ХУПЕКС под 50 евра за мегават час. Значи таму постои не за еден, туку за еден час плус. Но, за жал на пазарот од 20 часот до 24 часот цените се убедливо високи. Ако се следи пазарот, воведување на евтина би било од 12 до 16, но ќе треба онаа по 22 часот кога цените се високи, да се укине, вели претседателот на Регуалторна комисија за енергетика, Марко Бислимовски.
Причина за ваквата состојбата е тоа што извесен период земјите од Југоисточна Европа имаат повисоки цени на струјата, во однос на оние во другите држави од ЕУ.
Од Европската енергетска заедница тврдат дека тоа се случило заради топлото лето, но и поради тоа што земјите во регионов не биле доволно енергетски поврзани. Бислимовски пак се сомнева дека ова се причините за разликата во цените.
-Но, сметам дека тоа што влијаеше во Македонија и во регионот не е произлезено од тука на некој начин сме ние спотер заради други случувања надвор од овој регион. Да се направат дополнителни анализи, ако било топлото време во ред на тоа не можеме да влијаеме, но ако биле нашите прекугранични капацитети проблем - во ред да знаеме да се инвестира во тоа. Но, прекуграничните преносни капацитети според мене функционираа и во јануари, февруари и во март и во април и во мај и тогаш немаше никаков проблем. А сега се доведовме како регион да плаќаме, во некои денови имаше и до три пати повисока цена на струјата, додава Бислимовски.
Првиот човек на Регулаторната комисија за енергетика предлага регионот да основа сопствена голема берза за струја на која ќе се отсликува состојбата со струјата на регионот за да се одбегнат состојби како онаа од пред неколку недели кога цената на струјата во регионот беше 3 пати повисока од онаа во западноевропските земји.
– Сите берзи во регионот се реферираат на цената на берзата ХУПЕКС од Унгарија на која покрај играчи од регионот, тргуваат играчи од средна Европа и од Австрија, и сметам дека ние како регион конечно треба да се договориме да направиме една наша голема берза која ќе ги отсликува нашите состојби со цел да ги одбегнеме влијанијата од надвор. Верувам дека ќе ги надминеме себичното реагирање при организирање вакви регионални проекти и ќе се водиме од искуствата од ова лето и ќе сфатиме дека ако имаме една берза ќе се намалат трошоците што ги прават берзите на сите земји од регионот кои се мали пазари за струја. Таа берза ќе има поголем обем на тргување и ќе биде поинтересна за тргувачите со струја – вели Бислимоски.
Тој рече дека од Европската енергетска заедница добиле објаснување дека причини за големата разлика на цените на струјата во регионот и остатокот од Европа биле високите температури поради што била затворена нуклеарката во Романија, како и проблеми во прекуграничните преносни капацитети на регионот.
Со стартот на идната година се очекува цената на струјата на берзите да расте.
Каква ќе биде кај нас, одлука ќе се носи до крајот на ноември.
Компаниите ги доставиле пресметките и допрва ќе се анализираат.
Но, најмногу ќе зависи од тоа каква цена ЕСМ ќе му понуди на универзалниот снабдувач ЕВН ХОУМ.
ЕСМ не се во најдобра состојба, но пари од буџетот за нив не се планираат. Сепак, Бислимовски се надева дека државата ќе помогне затоа што компанијата лошо работи.
<b>ЕСМ ќе добие кредит од 82 милиони евра од четири македонски банки</b>
АД ЕСМ ќе побара кредит од 82 милиони евра (точно 5 милијарди денари) истовремено од четирите домашни деловни банки - Комерцијална банка, Стопанска банка, Халк банка и Уни банка со образложение дека со тие пари ќе се подобри ликвидноста во работењето.
Владата на 8 октомври на седница донела одлука да го задолжи Министерството за финансии да издаде државна гаранција за финансиските обврски што државните електрани ќе ги имаат преку договорот за синдициран кредит што ќе биде склучен со македонските банки, објавено е во Службен весник.
- Со оваа одлука Владата во име на РСМ издава државна гаранција со која го гарантира навременото и целосно исполнување на обврските на Акционерското друштво за производство на електрична енергија, Електрани на Северна Македонија, во државна сопственост, Скопје кон Комерцијална банка АД Скопје, Стопанска банка АД Скопје, Халк банка АД Скопје и Уни банка АД Скопје по основ на главен долг и камата кои произлегуваат од Договорот за синдициран кредит за измирување на достасани обврски со цел одржување на ликвидност и итна финансиска консолидација на АД ЕСМ во износ од 5.000.000.000 (пет милијарди) денари, пишува во одлуката.
Рокот на отплата ќе биде до десет години со вклучени две години грејс период и договорна камата по каматна стапка во висина на актуелната референтна стапка, но зголемена за каматна маржа од, како што пишува во одлуката „2,0 процентни поени, годишно, декурзивно, но не помалку од 4,2 проценти годишно, доколку АД ЕСМ не ги исполнува и сервисира обврските од Договорот“
- Се овластува министерот за финансии да склучи договор за издавање на државна гаранција со Комерцијална банка АД Скопје, Стопанска банка АД Скопје, Халк банка АД Скопје и Уни банка АД Скопје и договор за обезбедување на државната гаранција со Акционерското друштво за производство на електрична енергија, Електрани на Северна Македонија, во државна сопственост, Скопје, со кои ќе се регулираат правата и обврските кои произлегуваат од издадената државна гаранција, дополнето е во одлуката.
Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска минатата недела потврди дека државниот буџет повеќе нема да го субвенционира АД ЕСМ,туку дека државните електрани ќе се задолжуваат со кредити кај домашните деловни банки преку бизнис идеи и планови. Парите ќе треба ЕСМ да ги обезбеди преку комерцијалните банки, а министерката за финансии вели дека банките го поддржуваат секој што има визија и план.
- Останувам на ставот дека пари од Буџетот нема да одат кон ЕСМ, а понатаму ќе видиме дали комерцијалните банки ќе одобрат или нема да одобрат кредити. Мислам дека тоа е веќе договорено и дека помина и на последната владина седница. Бидејќи бев во Будимпешта и целосно посветена на потпишувањето на кредитот, не ја следев комплетно ситуацијата, односно состојбата и одлуките на Владата, но, по мои информации, требаше да биде помината информација за ЕСМ дека ќе си ги обезбедат средствата од синдицирани заеми од комерцијалните банки. Јас воопшто не се сомневам дека имаат можности. Страшното е кога немате план и визија,тогаш ниедна банка не ве поддржува, но ако имате добри бизнис планови како ја гледате иднината на компанијата, тогаш банките може да го сменат размислувањето и да ве поддржат. Суштината е во тоа како ве гледаат и оценуваат банките. Доколку имаат доверба во вас не значи тоа што компанијата е толку задолжена. Точно е тоа дека компанијата буквално е уништена од претходната влада, но благодарение на новиот менаџмент и новиот директор, се реорганизираат и банките тоа го препознаваат, истакна Димитриеска-Кочовска.
И министерката за енергетика Сања Божиновска пред две недели како одговор на новинарско прашање рече дека ќе бидат потребни финансиски средства за справување со кризата пред се во РЕК Битола, поради чија нефункционалност, во континуитет од септември мара да се набавуваат поголеми количини на електрична енергија од надвор.
- Следните седум дена ќе правиме точен енергетски биланс и се надеваме дека ќе ги имаме точните бројки за потребна електрична енергија. Сето тоа зависи и од хидрологијата. Во моментов акумулациите се полни само со 24 отсто што воопшто не е во ред, меѓутоа може да се наполнат акумулациите ако ноември е дождлив. Што се однесува за финансии - со премиерот имаме дискутирано и тука, иако не е финализирано, имаме добри шанси да набавиме финансиски средства. Се уште немаме разговарано како, но ќе бидат домашните банки, рече Божиновска.
