Изборите во ЕУ ПРВ ЧЕКОР КОН ТРАНСФОРМАЦИЈА - Еве што ќе значи РАСТОТ НА ДЕСНИЦАТА

Околу 400 милиони жители на Европската унија ќе излезат на гласање од 6 до 9 јуни, што ќе бидат први избори за европратеници по кризата со пандемијата на корона вирусот, војните во Украина и Газа, кои се одразија на превирањата во Унијата.

Според Истражувачкиот центар на Европскиот совет за надворешни односи (ЕЦФР), партиите означени како „евроскептични“ се очекува да го заземат првото место во девет земји на ЕУ, а се очекува да бидат второ или трето во уште девет. И анкетите „Европа избира“  укажуваат на наклон надесно.

Врз основа на нивните проекции, групата „Идентитет и демократија“ (ИД), која ги обединува партиите на Марин Ле Пен, Италијанската лига и Алтернатива за Германија, би можела да стане трета по големина во ЕП, додека минатиот пат беше шеста. Како втор победник на изборите и потенцијален скок од петтата на четвртата позиција, тие ги гледаат европските конзервативци и реформисти (ЕЦР), предводени од Браќа на Италија, на Џорџија Мелони.

Од друга страна, умерената десничарска Европска народна партија (ЕПП) и Партијата на европските социјалисти (ПЕС) се очекува да ги задржат првите две места. Иако се предвидува дека ЕПП ќе забележи благ пораст, а ПЕС намалување, сите други групи ќе изгубат меѓу 20 и 30 проценти од местата, постои можност десницата да има мнозинство во парламентот - доколку „меките“ (ЕПП) и „тврдите“ (ИД и ЕЦР) се обединат.

Иако лидерите на 14-те „најдесни“ партии од ИД кон крајот на годината во Фиренца најавија дека ќе ја прекројат ЕУ по овие избори, а Матео Салвини зборуваше за Европа без социјалисти, тоа е малку веројатно сценарио. Манфред Вебер, лидерот на ЕПП, тврди дека неговата група повлекла црвена линија против, како што ја нарекува, антиевропската радикална десница.

„Трите принципи што ги дефинирав како лидер се дека сите наши партнери мора да бидат проевропски, проукраински и про-владеење на правото. Така, новото свикување на единственото директно избрано тело во Европската унија веројатно повторно ќе донесе слаби мејнстрим коалиции со ЕПП и ПЕС на чело. Со тоа што овојпат Дамоклов меч ќе виси над главите на социјалистите, затоа што ЕПП би можела да ја прекине секоја политика, под закана дека ќе ги здружи силите со екстремната десница.

И со оглед на одредени преклопувања на нивните ставови, извесно е дека крајот на пролетта ќе донесе построги имиграциски политики во Европа, како и дополнително слабеење на Зелениот договор Малку е веројатна фундаментална промена во односот кон Киев, бидејќи сите групи освен ИД се цврсто проукраински. Но, бидејќи ЕУ долго време се опишува како економски гигант и политичко џуџе, таа дури и не игра клучна улога таму. Ефект на пеперутка што ќе влијае и на Европската унија и на Украина може да се активира преку Атлантикот.

Доколку Доналд Трамп се врати во Белата куќа, ЕУ најмногу ќе мора да оди сама. Трамп јасно стави до знаење дека сака Америка да биде што е можно поизолирана на меѓународната сцена.

Директната последица од ваквата радикална промена, особено по страсниот поддржувач на Џозеф Бајден за поврзувањето со Европа, е тоа што ЕУ ќе биде принудена сама да ги постигне своите надворешни и воени цели и во време кога ќе биде поподелена од кога било.

Така, иницијативата за некаква европска одбрана, која во моментов ја покренува Урсула фон дер Лајен, претседателката на Европската комисија и главен фаворит за нов мандат, ќе биде високо на агендата на нејзината ЕПП. Аналитичарите генерално се согласуваат дека овие избори за Европскиот парламент нема да бидат револуционерни. Сепак, тие можат да бидат првиот чекор на еволутивната трансформација.