Откако Унгарија го презеде ротирачкото претседавање со Европската унија, нивниот премиер Виктор Орбан си постави голема задача - да стави крај на војната во Украина.
Може ли да го направи наизглед невозможното? Дали може да помогне да се стави крај на војната што и се заканува на цела Европа? И дали може да оди против нејзините номинални сојузници од Европската Унија и НАТО?
Како дел од таа мисија, Орбан прво го посети Киев и таму се сретна со украинскиот претседател Володимир Зеленски. Тоа беше многу значајна посета бидејќи всушност беше прва на унгарскиот лидер по избувнувањето на војната во Украина.
Самиот факт дека Орбан е „последниот“ што пристигнал во Киев, откако веројатно сите западни државници барем еднаш дошле, секако е важен и покажува дека неговите мировни намери се сериозни и конкретни.
Затоа што за да постигне нешто, апсолутно е суштинско да разговара со сите релевантни актери. Тоа е она што недостасуваше во претходните обиди, особено на тој „мировен“ самит во Швајцарија на кој се собраа само украинските сојузници - јасно е дека таквите иницијативи не можат да доведат до крај на војната, всушност можат само да доведат до нејзино разгорување.
За Орбан, кој со години непотребно го нарекуваат проруски, беше важно што прво отиде во Киев и со тоа покажа дека неговите намери се автентични.
Јасно е дека Унгарија, како земја што се граничи со Украина, има многу јасен интерес да заврши војната што е можно поскоро.
Ескалацијата може да биде катастрофална за Унгарија, особено ако се случи најлошото сценарио - директен конфликт меѓу Русија и НАТО.
Во таков случај и Унгарија би настрадала, без разлика на пријателството што постои меѓу Орбан и Путин, поради чистата инерција на членството на Унгарија во НАТО и фактот што целата територија на Унгарија во случај на таква војна може да биде искористена од сојузниците за војна против Русија.
Ќе бидат погодени и други земји во близина, вклучително и Словачка, која, како Унгарија, заговара поинаква политика и бара крај на војната, а секако и оние кои отворено и гласно ја поддржуваат Украина - во овој близок регион, тоа ќе биде Чешката Република, Полска и Хрватска.
Единствена во овој регион што не би била под директен напад во таков случај е Австрија, бидејќи е воено неутрална, односно не е членка на НАТО (иако е на Европската Унија).
Орбан разговараше со Зеленски и двете страни рекоа дека тоа бил многу директен и отворен разговор.
Сепак, никој однапред не знаеше точно кои се плановите на унгарскиот премиер и каде планира да оди понатаму.
Сојузниците на Украина, но и самиот Киев, реагираа доста негативно кога Орбан најави дека по Киев ќе ја посети Москва, каде има намера да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин.
На таа средба многу остро реагираа сојузниците на Украина и самиот Киев. За многумина, фактот што Орбан, лидер на земја членка на НАТО и ЕУ, се среќава со Путин е еднакво на „предавство“.
Почна да се пишува за тоа дека унгарскиот премиер „излегол од контрола“.
Интересно, на ниту еден од дежурните критичари не му падна на памет дека за секој обид за мир е од суштинско значење потенцијалниот посредник да се сретне барем со двајцата претставници на конфликтот, што го направи Орбан.
Очигледно, оние кои не сакаат ни крај на војната во Украина, целата оваа иницијатива на унгарскиот премиер е непожелна.
Но, постигна ли нешто конкретно со овие средби со Зеленски и Путин?
И навистина не. Извори од унгарската администрација наведуваат дека и двајцата му го кажале истото - не се согласуваат на никакви прекини на огнот бидејќи сметаат дека другата страна би го искористила за прегрупирање.
Со други зборови, и Москва и Киев се многу далеку од потенцијалниот мир.
Русија заклучи дека нема да се откаже додека не ги постигне своите цели, кои ги смета за безбедносна заштита за себе (спречување на членството на Украина во НАТО). Украина, од друга страна, чувствува дека може да продолжи да води војна на неодредено време се додека Западот им праќа обилна и сè помоќна воена поддршка.
Очигледно е дека Орбан нема да најде мир ниту во Киев, ниту во Москва и затоа мора да продолжи понатаму.
Како што ненадејно ги посети Киев и Москва, така ненадејно и без пошироко знаење се појави во Пекинг каде се сретна со кинескиот претседател Си Џинпинг.
Тоа беше и клучна посета. Си е еден од оние лидери што Украина не може да ги исклучи, иако нејзините западни сојузници сакаат да го изолираат тврдејќи дека Кина ја помага руската инвазија на Украина.
Во Киев се свесни дека мора да одржуваат линија на комуникација со Кина, во спротивно ќе зависат исклучиво од американските геополитички желби, кои за Украина, без разлика што добива толку американско и западно оружје, може да биде ќорсокак. .
Украина во неколку наврати се обиде да ја привлече Кина на своја страна или да го принуди Пекинг да заземе неутрална позиција кон Русија. Тие навистина не успеаја во тоа.
Кина значително остана на страната на Русија, но сепак останува на страна, повторувајќи дека сака дипломатски крај на војната.
Не е познато што точно разговарал Орбан со кинескиот претседател, но тој очигледно сакал да добие поддршка за неговата мисија, која не завршува во Пекинг.
Имено, откако ги направи Киев, Москва и Пекинг, на ред дојде Вашингтон.
Виктор Орбан минатата недела беше во Вашингтон на самитот на НАТО, како и сите други лидери на земјите членки, но кога станува збор за неговиот план да стави крај на војната во Украина, тој не се сретна со актуелниот американски претседател Џо Бајден.
Со оглед на степенот до кој Бајден силно ги поддржува воените способности на Украина, тоа дури и не би имало смисла. Во ниту еден момент Бајден не рече (било тој или луѓето кои всушност владеат во негово име) дека претпочита мир и крај на војната.
Како и Зеленски, тој само ја споменува потребата од тотален пораз на Русија и како да се протераат сите нејзини сили од територијата на Украина која е под окупација.
Но, затоа Орбан се сретна со некој друг - поранешниот, потенцијално иден претседател на САД, Доналд Трамп.
-Двојката разговараше за „можностите за мир“, рече портпаролот на премиерот Орбан.
Трамп и Орбан се сретнаа во домот на Трамп во Мар-а-Лаго на Флорида „како следна станица на мировната мисија“, изјави портпаролот на Орбан.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Џејк Саливан, на прашањето за иницијативата на Орбан, рече дека Украина со право би била загрижена за секој обид да се преговара за мировен договор без учество на Киев.
„Каков и да е авантуризам што е преземен без согласност или поддршка на Украина не е нешто што е во согласност со нашата политика, надворешната политика на Соединетите држави“, рече Саливан.
Но, кој вели дека Киев не е вклучен?
Првата станица од турнејата на Орбан како дел од оваа иницијатива беше Киев. Што се однесува до претпоставката дека Киев ја отфрла идејата за мир, тоа е нешто сосема друго, но не е дека тие не се обиделе да се вклучат.
Киев досега би морал да признае дека реалноста не е во нивна корист.
Нивниот најголем сојузник Џо Бајден е во голема неволја и секој ден се зголемуваат шансите демократите да се соочат со тежок пораз (без разлика дали ќе го заменат Бајден или ќе останат со него) и дека Доналд Трамп би можел да се врати во Белата куќа.
И Трамп рече дека планира веднаш да стави крај на војната во Украина. Киев многу добро знае што значи тоа, но се чини дека, како и многу демократи, тие сè уште не сакаат да прифатат дека реалноста се движи во оваа насока.
Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто рече дека Унгарија верува дека второто претседателство на Трамп ќе ги зголеми надежите за мир во Украина.
Не е познато за што точно разговарале Орбан и Трамп. Објавени се само нивните заеднички фотографии кои потсетуваат на нивната блиска врска.
Сепак, не се знае што разговарал Орбан со Зеленски, Путин, Кси... Но неговата иницијатива е конкретна.
Тој ги информираше сите релевантни актери за моменталната состојба и како се развива ситуацијата, според него.
Можеби никому не му се допаѓа начинот на кој Орбан би сакал да стави крај на конфликтот меѓу Русија и Украина, но можеби затоа тоа е најдобриот начин.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/najvaznija-misija-viktora-orbana-posjetio-je-zelenskog-putina-xija-i-sad-trumpa-i-koliko-god-se-toga-grozili-njegove-kolege-iz-eu-a-i-nato-a-ozbiljan-je-u-namjeri-da-zaustavi-rat-u-ukrajini-prije-nego-isti-proguta-europu/">VIA)</a></i></b>
