НАТО внимателно ја анализира војната во Украина за да извлече лекции и да ја прилагоди својата стратегија за иднината.
Том Гофус, помошник генерален секретар на НАТО за операции, презентираше пет лекции научени од Алијансата за време на панелот на симпозиумот за воздушно војување на американските воздухопловни сили (АФА) во Аурора, Колорадо.
„Стигнав во НАТО еден месец пред инвазијата, па имав можност да набљудувам сè од првите редови“, им рекол Гофус на присутните и продолжил:
„Мислам дека ова е исклучително важна тема.
Пред да се приклучи на НАТО, Гофус служел како пилот на ловец Ф-15 во Военото воздухопловство на САД, а подоцна имал голем број важни позиции во американските одбранбени и надворешнополитички институции, вклучително и улогата на директор за политика во Комитетот за вооружени служби на Сенатот и заменик помошник секретар за одбрана за европска и политика на НАТО.
Пред да ги претстави своите клучни заклучоци, Гофус ја истакна вредноста на украинската мрежа на акустични сензори за откривање беспилотни летала и крстаречки ракети на мала височина.
„Украина ја покрива целата своја територија на надморска височина под 1.000 метри со акустични сензори за помалку од 50 милиони евра (речиси 54 милиони долари). Неверојатно е што прават со овој систем“, вели Гофус.
Овој систем е само еден од многуте аспекти што НАТО ги анализира преку нов центар за учење од воените искуства, познат како Заеднички центар за анализа, обука и едукација (JATEC).
„Неодамна отворивме центар за учење од воените искуства во Бидгошч (Полска)“, објасни Гофус.
Тоа е првата организација предводена заеднички од НАТО и Украина. Ниту еден друг партнер на НАТО нема слична институција. Ќе биде под команда на сојузничката команда за трансформација (SACT), но ќе има и цивилна компонента. „Некои од моите луѓе ќе бидат таму за да обезбедат единство на командата и ова ќе биде клучен инструмент за понатамошно истражување и анализа.
Гофус потоа наведе пет клучни лекции што НАТО ги научи од оваа војна.
Лекција 1: Колективна акција зависи од заедничката свест, а за да се постигне тоа бара сериозна работа
„За разлика од 2014 година, кога амбасадорите дебатираа дали руските војници навистина влегле на Крим, во 2022 година нашиот одговор беше сосема поинаков. Клучната разлика беше во споделувањето разузнавачки информации меѓу сојузниците, особено од страна на САД“, рече Гофус.
Лекција 2: Тоа што го правиме не го провоцира Путин - туку она што не го правиме
„Тоа требаше да го научиме уште во 2014 година и тоа сознание не води до третата лекција.
Лекција 3: Путин не е стратег, туку опортунист
„Тој ги тестира границите и ако не наиде на отпор, едноставно продолжува понатаму. Немањето сериозни последици по анексијата на Крим во 2014 година, според мене, ја отвори вратата за инвазија во 2022 година. Според неговите сопствени зборови, Путин верува дека во тек е „сериозна, непомирлива борба за формирање на нов светски поредок“.
Лекција 4: Ние сме во стратешка конфронтација
„Нашите австралиски пријатели забележуваат слична динамика со кинескиот претседател Си Џинпинг и Индо-Пацификот. Путин јасно стави до знаење дека ќе ги користи кризите и конфликтите дури и за време на мир за да победи во оваа стратешка конфронтација. Некогаш мирот, кризата и конфликтот беа последователни процеси. Сега тие се спектар. Како што рече генералниот секретар на НАТО Марк Руте: „Ние сигурно не сме во мир“.
Лекција 5: НАТО сериозно недоволно инвестираше во својата трансатлантска одбранбена индустрија
„Русија, со економија со големина од само 5 проценти од НАТО, произведува клучна муниција за три месеци, додека на 32 сојузници им се потребни цела година да го сторат истото. Знам дека ова нема да ми придобие пријатели во индустријата, но тука нешто сериозно не е во ред и треба итно да го поправиме“.
Гофус подетално ја објасни последната лекција, нагласувајќи дека НАТО мора да го зголеми капацитетот на својата одбранбена индустрија да одговори на растечките закани.
НАТО ја препознава итната потреба за зајакнување на одбранбената индустрија
„Одбранбената индустриска база не беше толку важна долго време“, објасни Гофус, додавајќи дека САД мора да го зголемат капацитетот за производство на оружје.
„Литванија сака да купи ракети АМРААМ за својот систем НАСАМС. Се чекаше пет години. Зборував со началникот на Генералштабот на Бугарија. Тие сакаат да купат ракети „Јавелин“ за своите „Страјкери“. Се чекаше седум години. Некои од главните сојузници сакаат системи „Патриот“. Се чекаше 10 години.
Учењето лекции е една работа, но менувањето на стратешкиот пристап на сојузот од 32 нации е сосема поинаков предизвик. Оваа задача би можела да стане уште потешка во светло на сè поблиските односи меѓу поранешниот американски претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, како и заладувањето на односите меѓу некои членки на НАТО и САД.
Од друга страна, сегашните промени во трансатлантските односи би можеле да донесат и нови можности за решавање на овие проблеми.
Без оглед на политичката динамика, војната во Украина послужи како тест за издржливост за НАТО и неговата воена доктрина, како и за индустријата.
