Алексеј Наваљни е мртов. Ова го тврдат руските затворски служби. Неговите поддржувачи и членовите на семејството велат дека не може да им се верува на руските власти, но ако Навални навистина е мртов, велат дека Путин ќе „плати“ за тоа.
Очигледно, Наваљни е сè уште мртов и неговата смрт доаѓа како прилично болно очекуван исход од неговото прогонство.
Штом се дозна дека затворскиот систем го префрла во казнена колонија далеку на студениот руски север, некако беше јасно дека тој нема да излезе жив од таму, пишува <a href="https://www.advance.hr/tekst/aleksej-navaljni-buntovnik-s-razlogom-u-zemlji-gdje-takve-pobune-ne-prolaze/">advance.hr</a>.
Анализата ја пренесуваме во целост:
На крајот, тој заврши како многу руски политички неистомисленици, до тој степен што оваа смрт е веќе симбол на руската суровост - тој почина во студена и недостапна област. Тоа не е гулаг на тие страшни денови на Сталин, туку е негова модерна верзија.
Наваљни, се разбира, беше непријател број еден на Кремљ. Посебен трн во око на руските власти беше фактот што го третираа како целосно „западен производ“ кој сакаше да доведе до промена на власта во Русија, иако реалноста беше многу посложена од тоа.
Самиот Наваљни беше комплексен, а неговите ставови многу се менуваа со текот на годините, но за време на неговата кариера како руски опозициски лидер (по професија е правник) успеа да започне навистина импресивна серија проекти и акции против целата сфера на Руската владејачка елита.
Тој беше дисидент на новото време, односно на доба што можеби веќе е некаде зад нас.
Пред околу 15 години, кога Интернетот се пробиваше во секој агол на светот, се појави нова генерација ентузијастички млади активисти кои длабоко веруваа дека пристапот до новите технологии и начини на информации ќе биде лост што ќе ги промени нивните земји и светот.
Таа романтична идеја, како и сè низ историјата, ќе чини многу глави, а Наваљни сега се приклучува на таа линија.
Желбата за промена е многу заводлива и се шири доста брзо.
Но, секоја опозиција е и нечија потенцијална позиција. Наваљни и неговиот тим не беа исклучок.
Штом почнаа да пропагираат нова, поправедна Русија која ќе биде ослободена од корупција, се судрија со локалните елити и олигархија, но во исто време беа брзо препознаени од ривалите на истите тие елити, особено аутсајдерите, како многу добар нов фактор кој дефинитивно треба да биде поддршка, на сите можни начини, за на крајот да не можат да постигнат грандиозна цел - промена на режимот во Русија.
Инаку, западните (првенствено американските) организации кои се занимаваат со ова на многу насочен начин се подготвени да ги поддржат опозициските групи, доколку воопшто звучат и делуваат прозападно, на истиот принцип како што големите инвеститори ги поддржуваат почетните компании - многумина не ќе успеат, но некој може да успее.
Алексеј Наваљни никогаш немал големи шанси за успех, иако постои со години.
Дури и кога откриваше прилично големи случаи на корупција, неговата јавна поддршка беше некаде околу 20%.
Не е изненадувачки што Русија не е земја која лесно ќе го поддржи критичарот на системот, особено ако се согледа дека тој би можел да биде ангажиран за туѓи интереси, доброволно или случајно.
Од друга страна, оние кои го поддржуваа тоа го направија со многу ентузијазам.
За помладата генерација Руси кои не сакаа да бидат дел од националното тркало каде што „правилата се познати“, Наваљни претставуваше толку многу работи, пред се симбол на една поинаква Русија, каква што сакаа да сонуваат.
Јасно е дека Русија е таа што треба повеќе да личи на Запад. Проблемот со тие желби отсекогаш бил недоволното познавање на Западот и тамошните практики, кои често се слични на руските, но различно спакувани.
На пример, она што беше Наваљни во Русија, Џулијан Асанж беше на Запад, кој ги разоткри воените злосторства и бројни други криминални и коруптивни практики на западните земји.
Помина низ истото како и Наваљни, единствената разлика е во тоа што Асанж е се уште жив, но можеби и тоа нема да биде долго, бидејќи извори наведуваат дека неговата здравствена состојба е многу лоша во британскиот затвор.
Но, приврзаниците на Наваљни ќе речат дека е лудост да се споредуваат Русија и, да речеме, ЕУ, бидејќи количината на корупција во Русија е неспоредливо поголема.
Ова е вистина и нема дебата за тоа, но Европа, може да се каже, ја надмина вулгарната корупција која се уште е жива во и околу Русија и ја замени со елитизам кој не е корумпиран, но е целосно под контрола. до тој степен што не ни мора да биде.
Во Европската Унија „корупцијата“ се легализира преку системот што е на власт.
Пример се големите суми пари кои се префрлаат од едно на друго лице преку фондовите на ЕУ и паричните грантови од ЕУ.
Има комплексна серија на агенции и тела кои ги префрлаат тие пари на подобни компании, медиуми, организации, концепти... И тоа не е корупција, онаква каде парите се префрлаат во темница без знаење, но на многумина на крајот им доаѓа исто, затоа што шансите не се еднакви за сите, а плурализмот е само теорија која се спомнува, но не е навистина потврдена.
Најлоши примери се земјите кои ја имаат интегрирано и корупцијата и начинот на ЕУ за трансфер на пари, а еден од „посилните“ примери е Хрватска, каде во комбинација со т.н. роднински капитализам создаде недвижен слој од соодветни структури кои се толку широки со што демократијата се претвора во фарса.
Сепак, некој што сонува за послободна Русија би рекол дека една Хрватска (или разни други земји од ЕУ) е пример кон кој треба да се стремиме.
Па, тоа е нивно легитимно право, да се стремат кон нешто што можеби го идолизираат без покритие.
Проблемот, очигледно, е што во Русија тоа не е „легитимно право“, т.е. Русија ќе дозволи демократски плурализам исто како што ЕУ ќе дозволи плурализам на политички идеи - нема (да се потсетиме само на масовното затворање на руските медиумски канали во Европа, што никако не беше во согласност со наводната слобода на говорот).
Разликата е во тоа што Русија е повеќе параноична од Западот кога станува збор за идеи кои ги смета за закана, но не е ни чудо - Европа не е параноична затоа што знае дека не постои сила во светот што би можела да се вклучи во нејзино поткопување.
Но, штом нешто ќе почне да се појавува на хоризонтот, тие дејствуваат според сличен клуч како Русите.
Кога заклучија дека руските медиуми им работат на глава - ги затворија.
Кога слушнаа дека напредните кинески телекомуникациски уреди можат да ги шпионираат - ги забранија.
Кога се чини дека германската десничарска партија АфД, која зазема позиции против мејнстримот, би можела да дојде на власт, се води сериозна дискусија за нејзина забрана итн.
Руската репресија е ужасна, но Европа ќе биде слична кога ќе почувствува дека има ривали какви што Русија гледа пред себе.
На крајот почина и Алексеј Наваљни.
За руската влада тој беше синоним за се што е пред Русија и се обидува да навлезе во неа.
Иако, како што е наведено претходно, Алексеј Навални воопшто не беше типичен прозападен либерал кој несомнено би ги копирал т.н. „демократски вредности“.
Тој имаше свои многу специфични гледишта, а некои лесно може да се класифицираат во доменот на рускиот национализам (на пример, претходните изјави дека Русија треба да се спои со Украина и Белорусија, иако подоцна го промени својот став).
Дали и покојниот Наваљни бил мегаломан?
Можеби, но само таквите луѓе можат да сонуваат за промени, особено во земја како Русија. Она што никогаш не може да му се негира е посветеноста со која се стави себеси во целиот тој проект. Тој ѝ го предаде својот млад живот и на крајот заврши во својата мисија.
Наваљни не беше од оние што сонуваа за портокалови револуции, па кога ќе се згусне да бегаат на Запад и оттаму да даваат големи изјави кои во практична смисла не значат ништо.
Наваљни остана до крајот да тропа на вратата на Кремљ дури и кога беше очигледно дека можеби станува збор за самоубиствена мисија.
Кога беше труен во 2020 година, од Русија беше префрлен на лекување во Германија. Веднаш по закрепнувањето изјави дека сака што поскоро да се врати во Русија.
Во тој момент ги освои симпатиите дури и на оние кои дотогаш немаа ништо убаво да кажат за него. Самата идеја за враќање во Русија, која за малку ќе му дојдеше на глава, е показател до кој степен Навални решил да оди до крај, а тоа секако дека значело дека неговиот живот нема да биде долг.
Недолго по враќањето во Русија, тој беше уапсен по бројни обвиненија за проневера, малверзации...
Меѓутоа, колку е тој навистина виновен е во втор план.
На сите им беше јасно дека Навални ќе заврши како затвореник, веројатно и нему, но можеби се надеваше дека неговата судбина ќе биде поттик за бунт што, барем за време на неговиот живот, не се случи.
Дали идејата што ја претставува Наваљни може да ја промени Русија и по неговата смрт?
За еден месец ќе има проверка - кон средината на март ќе се одржат претседателските избори.
Ако Русите масовно излезат и повторно гласаат за Путин, можеби борбата на Наваљни сепак била залудна.
Можеби бил бунтовник со причина, но во земја каде што такви бунтови не поминуваат.
Извор: <a href="https://www.advance.hr/tekst/aleksej-navaljni-buntovnik-s-razlogom-u-zemlji-gdje-takve-pobune-ne-prolaze/">Адванс.хр</a>
Фото: Профи
