Во оваа европска држава мора да се работи до длабока старост: Зголемена границата за пензија

2.06.2025
vesnik-fb-blue
vesnik-twitter-blue
Во оваа европска држава мора да се работи до длабока старост: Зголемена границата за пензија

Како што се наведува во најновиот број на „Глас на осигурениците“, списание на Републичкиот фонд за пензиско и инвалидско осигурување (ПИО), таа граница во Данска, како и во повеќе европски земји, моментално е 67 години, додека, на пример, во Турција, жените се пензионираат со 49 години, а мажите со 52 години.

Уште во 2006 година Данска ја поврза старосната граница за пензионирање со очекуваниот животен век и ја ревидира на секои пет години, па така таа од сегашните 67 години ќе се зголеми на 68 до 2030 година, а на 69 до 2035 година.

Старосната граница од 70 години ќе се применува за сите лица родени по 31 декември 1970 година. Во „Глас на осигурениците“ се истакнува дека старосната граница за пензионирање варира низ Европа, а многу држави последниве години ја зголемија таа граница за да го следат подолгиот животен век и да ги решат буџетските дефицити, пренесува Биз портал.

„Пред одлуката на данскиот парламент, највисока старосна граница за пензионирање во Европа – 67 години – имаа Бугарија, Грција, Италија, Холандија, Норвешка и Исланд, додека во повеќето земји на ЕУ сè уште е вообичаено пензионирање со 65 години“, се наведува и се додава дека просечната старосна возраст за пензионирање во ЕУ моментално е 64,7 години за мажите и 63,8 години за жените.

Според предвидувањата на ОЕЦД, до 2060 година таа ќе се доближи до 67 години, а во некои земји ќе достигне 70 или повеќе. Во поширокиот европски контекст, како значаен исклучок се издвојува Турција, каде жените се пензионираат со само 49 години, а мажите со 52.

Со цел да обезбедат долгорочна финансиска одржливост на пензискиот систем, повеќе земји спроведуваат или планираат пензиски реформи, меѓу кои и Италија, која, како што се наведува, троши повеќе на пензии од која било друга земја во Европа, освен Грција.

Националниот институт за социјално осигурување проценува дека јавните трошоци за пензии во 2025 година ќе достигнат 289,35 милијарди евра, односно 15,3% од БДП, а Министерството за финансии предвидува дека овие трошоци ќе надминат 17% од БДП до 2040 година.

Непопуларната реформа, т.н. закон Форнеро, усвоена на врвот на финансиската криза крајот на 2011 година, постепено ја зголеми законската старосна граница за пензионирање на 67 години, со најмалку 20 години платени придонеси.

Иако премиерката на Италија, Џорџа Мелони, не го укина законот Форнеро, како што вети во кампањата, сепак во Италија постојат и опции за предвремено пензионирање кога збирот на години на возраст и работен стаж го достигнува законскиот услов.

Италијанската влада разгледува пензиска реформа која може да започне да се применува веќе од 2026 година. Стареењето на германското население сè повеќе го оптоварува пензискиот систем. Генерацијата родена помеѓу 1955 и 1969 година, кога наталитетот бил на рекордно високо ниво, се пензионира, а работната сила не расте со иста брзина.

Значителен дел од федералниот буџет оди за поддршка на јавниот пензиски систем, кој е задолжителен само за вработените, а новата министерка за труд, Бербел Бас, ја вознемири јавноста со предлог како да се реши тоа.

Таа ја изнесе старата идеја во системот да се вклучат и други категории – државни службеници, пратеници и самовработени, при што државните службеници и самовработените сочинуваат околу 12% од работоспособното население.

Новата влада се согласи да се формира т.н. „пензиска комисија“ и да се предложат реформи, бидејќи перспективата не е добра – на почетокот на шеесеттите години од минатиот век имало шест активно осигурени работници на еден пензионер, а сега тој однос е 2:1 и понатаму опаѓа.

Луксембург исто така е една од земјите каде се водат жестоки дебати за реформата на пензискиот систем. Државата се соочува со сè поголеми трошоци за пензии, но синдикатите, кои формираа цврст фронт, се спротивставуваат на итни мерки и се залагаат за умерени промени.

Старосна пензија во Макеоднија

Во Макеоднија, осигуреникот стекнува право на старосна пензија кога ќе наполни 64 години живот (маж), односно 62 години живот (жена) и најмалку 15 години пензиски стаж.

Старосната пензија се утврдува од месечниот просек на платите што осигуреникот ги остварил за време на вкупното траење на осигурувањето, а најрано од 1 јануари 1970 година. За определување на пензиска основица, покрај месечниот просек на плати, се зема и надоместокот на плати, односно паричниот надоместок во случај на невработеност, пишува на Институт за економски истражувања и политики.

 Оваа година старосната граница за пензионирање е 63 години и 10 месеци за жените, а 65 години за мажите. Според законските прописи, старосната граница за пензионирање на жените ќе се зголемува по два месеца секоја година, така што од 2032 година и жените и мажите ќе се пензионираат со навршени 65 години.

© vreme.mk, правата за текстот се на редакцијата