Иво (40) користи дрога повеќе од 20 години.
„Почнав со марихуана како студент, ги пробав сите апчиња - дијазепам, кодеин... Се чувствувам како во одреден момент од моето растење да го изгубив контактот со моите врсници, се чувствував осамено, дрогата ми даваше чувство на припадност и ја задоволуваше мојата тинејџерска желба да бидам сакан“, ја започнува својата исповед, објави Нова.бг.
Тој ги пробал речиси сите дроги и половина од животот го поминал обидувајќи се да се извлече од пеколот на дрогата. Пред многу години наишол и на фентанил, кој во тоа време не бил толку популарен на Балканот.
„Користев нелегален фентанил во прав, го добив од дилер. Сè започна кога побарав хероин од мојот дилер, кој ми даде фентанил. Другата подмолна работа беше што никој не ти кажува што земаш. Само претпоставував, но не знаев сè до 2020 година, кога ме запреа во мојот автомобил, го најдоа кај мене, ми ја одзедоа возачката дозвола, а тестот покажа дека сум користел фентанил. „Потребно беше многу долго време. Фентанилот е подмолна дрога, многу луѓе починаа од него“, вели Иво.
Фентанилот е моќен опијат, 100 пати појак од морфинот. Се користи во медицината како лек против болки, како и во анестезија. Како лек, достапен е во течна форма и во форма на фластери. Се издава на специјален жолт рецепт и е под исклучително строга контрола.
„Се користи како лек против болки за пациенти со рак, но бидејќи има многу силен ефект, може да се комбинира со разни лекови. Фентанил е пронајден и во куќи на ужаси.“ Како стигнало таму мора да утврдат органите за спроведување на законот, но некои од хипотезите се застрашувачки“, вели Георги Момеков, декан на Фармацевтскиот факултет при МУ-Софија.
Нарко-картелите не се двоумеа и брзо го насочија вниманието кон производство на нелегален фентанил во прав.
„Во САД, овој процес започна во 2009 година. Со пренасочување на легалните пратки, тие спроведоа голема истрага и приведоа 95 лекари кои издаваа рецепти за купување фентанил. Огромен број луѓе почнаа да го користат“, рече Стефан Бакалов, раководител на одделот „Борба против трговијата со дрога“ во Царинската агенција.
Фентанилот е сè попопуларен на улиците
Соединетите Американски Држави се земјата најтешко погодена од смртоносниот опијат, со десетици илјади смртни случаи од предозирање регистрирани во последните години.
„Бројот на смртни случаи во 2023 година е 110.000, што значи дека на секои 5 минути умира по едно лице. Ова е многу застрашувачко. На секои 36 минути умира по едно лице од лек препишан од лекари. Ситуацијата таму е многу посериозна и не е случајно што многу се зборува за фентанилот, особено за забрана на неговиот увоз од Мексико“, вели Александар Панајотов, раководител на Националната фокусна точка за дроги и зависност од дрога.
Главен снабдувач на фентанил во Бугарија е Кина.
„На крајот на 2011 година, владата го забрани производството на фентанил и, секако, неколку земји се приклучија. Прекурсори за производство на фентанил почнаа да се произведуваат. Повеќе од 20 компании се дистрибутери, што доведе до тоа дрогата да се произведува во Европа и САД. Хероинот исчезнува од пазарот, а фентанилот се појавува како соодветна и поефикасна замена“, додаде Бакалов.
Смртоносниот опијат веќе влезе на Балканот. Иво вели дека во последниве години станува сè попопуларен и е лесно достапен на улица.
„Нема чист хероин, или се меша со фентанил за да биде појак. Тогаш мораше да се бара посебно, но сега најчесто се нуди, поевтино е“, вели Иво.
Според Александар Панајотов, еден грам хероин може да се најде за 30 лева.
Иако имаше изолирани смртни случаи во претходните години, минатата година Бугарија забележа драматичен скок на смртни случаи од предозирање.
„Минатата година имаше зголемување на бројот на смртни случаи поврзани со употребата на фентанил. За 2024-2025 година, бројот на смртни случаи, според судската медицина во болницата Александровск, веројатно ќе надмине 30“, додаде Панајотов.
Толку е моќен што дури и еден милиграм кафеав прав може да биде фатален.
„Во случај на предозирање, се јавува супресија на централниот нервен систем и респираторниот центар, што е исто така причина за фатално труење. Килограм фентанил може да убие околу половина милион луѓе“, рече и Момеков.
