Русите соборија американски беспилотни летала над Црното Море… А тоа не е ударна вест на денот, а ако не е, тогаш значи дека нешто уште поопасно се случува токму сега во светот во кој живееме.
Поопасно од блиските средби меѓу двете најголеми нуклеарни воени сили, кои моментално се во најлоши односи од Студената војна? Да навистина. Третата светска војна може да почека, односно трајно да се одложи доколку системот што би ја водел почне да се распаѓа.
Вчера кажавме многу зошто пропадна SVB банка. Се започна како некаков финансиски куриозитет. Пропадна американска банка, па што? Многу тоа.
<a href="https://vecer.mk/ekonomija/propadna-banka-silikonskata-dolina-2008/">ПРОПАДНА банката на Силиконската долина, најголемата од колапсот во 2008 година</a>
Прво, SVB беше 16-та најголема банка во Америка. Второ, тоа беше најголемата банка во целата Силиконска долина. Оваа област на Северна Калифорнија е, така да се каже, технолошкиот мозок и најголемиот бастион на американската конкурентност. Ако најголемата банка овде оди надолу, би било чудно светот да не се тресе од нервоза.
Вчера исто така кажавме дека можеби најголемиот показател за сериозноста на оваа ситуација е токму тоа што Џо Бајден се појавува пред нацијата и уверува (Америка и светот) дека „се е во ред“. Денеска, пак, веќе имаме продолжение, потврда дека малку е „ок“…
Швајцарскиот банкарски гигант Credit Suisse е во неволја. Акциите паѓаат на рекордно ниско ниво. Инвеститорите се на работ бидејќи секој нов ден сфаќаат колку е поврзана целата приказна.
За колку пад зборуваме? Огромен. Во еден момент акциите на Credit Suisse паднаа за 30%.
Но, зошто Credit Suisse одеднаш е во неволја? Брзите објаснувања понекогаш се најдобри, а ова не може да биде пократко од – „загриженоста се шири“.
Да, загриженоста дека нешто системски не е во ред со банките се шири и повторно сето тоа започнува од SVB. Но зошто токму од SVB?
Како што рековме – поради причината заради која таа банка пропадна. Да влегле безбедносните сили и да изваделе неколку корумпирани директори од неа, никому ништо немало да му се случи, нема ни да се пишува денеска за тоа, но безбедносните сили дојдоа да ја затворат банката бидејќи банката „не знаела што да прави“ повеќе.
Многупати сме слушнале за т.н „Трка на банка“. Ова се случува кога голем број клиенти на банка или друга финансиска институција истовремено ги повлекуваат своите депозити поради страв за солвентноста на банката. Како што повеќе луѓе ги повлекуваат своите средства, веројатноста за неисполнување на обврските се зголемува, што пак може да предизвика уште повеќе луѓе да ги повлечат своите депозити. Во екстремни случаи, резервите на банката може да не бидат доволни за покривање на повлекувањата.
Но, денес тоа „стампедо“ е уште поизразено бидејќи се се одвива онлајн и во многу брзо време. Паниката се прошири на мрежите, на Твитер, на редит, на форуми, на чатови… а се случи тоа што за еден ден беа повлечени 42 милијарди долари од SVB банка. Банката буквално заврши во минус со околу негативна милијарда американски долари.
„Проблемите во Credit Suisse уште еднаш го поставуваат прашањето дали ова е почеток на глобална криза или само уште еден „идиосинкратичен“ случај“, напиша Ендрју Кенингам од Capital Economics.
Но, дали е ова идиосинкразија со покриеност? Бидејќи SVB не е некоја левичарска банка, таа е симбол на целиот банкарски систем, исто како и Credit Suisse – и затоа е во неволја.
Credit Suisse инсистира на тоа дека нејзината финансиска состојба не е загрижувачка, при што главниот извршен директор вели дека нејзините готовински резерви се „сè уште многу силни“. И колку долго ќе бидат такви?
Сите индекси се во пад во Европа и Америка. Британскиот FTSE 100 падна за околу 6% за една недела. Отприлика колку што е индексот Stoxx Europe.
Сè е под притисок по колапсот на SVB, најголемата американска пропадната банка од 2008 година. По неа пропадна и помалата Signature Bank со седиште во Њујорк.
<a href="https://vecer.mk/ekonomija/ushte-eden-krah-regulatorite-ja-zatvoraat-njujorshkata-signature-bank-povikuvajkji-se-na-sistemski-rizik/">УШТЕ ЕДЕН КРАХ: Регулаторите ја затвораат њујоршката Signature Bank, повикувајќи се на системски ризик</a>
Кредитниот рејтинг „Мудис“ во вторникот предупреди на дополнителни проблеми за американскиот банкарски систем, намалувајќи ја перспективата за секторот на „негативна“ од стабилна за да го одрази „брзото влошување на оперативното опкружување“.
„Премногу е рано да се знае колку е широко распространета штетата“, рече Лоренс Финк, извршен директор на инвестицискиот гигант BlackRock, во писмо до инвеститорите.
„Регулаторниот одговор досега беше брз, а решителните активности помогнаа да се елиминира ризикот од зараза. Но, пазарите сè уште се на работ“, вели тој.
Credit Suisse, од друга страна, е идеален кандидат за катастрофа. Зошто?
Станува збор за банка која е основана во 1856 година и во последните години се соочи со низа скандали, меѓу кои и обвинувања за перење пари. Банката загуби пари во 2021 година и повторно во 2022 година – нивната најлоша година од финансиската криза во 2008 година – и предупреди дека не се очекува да биде профитабилна до 2024 година.
Акциите на оваа банка веќе беа сериозно погодени пред оваа недела – нивната вредност падна за околу две третини минатата година, да не зборуваме за претходните периоди… Да споменеме само малку – ако сте ги купиле акциите на Credit Suisse пред катастрофалната 2008 година, тогаш веројатно сте ги купиле за околу 80 швајцарски франци. Денес тие вредат 1,7 CHF…
Очигледно, таа не е единствената. Вредноста на банкарските акции драстично падна по 2008 година, но – поради многу опасна, можеби дури и криминална работа – многу од нив не пропаднаа затоа што беа спасени од државата, односно даночните обврзници (не по своја волја, се разбира!).
Од Credit Suisse сега заминува и голем инвеститор Саудиска национална банка и велат дека нема да инјектираат нови средства. Со други зборови, Саудијците бегаат затоа што гледаат дека нешто лошо се случува.
Credit Suisse, ако ја гледаме нејзината големина, секако е најслабата алка меѓу големите европски банки, но не е единствената гломазна банка која со години се мачи како да оствари профит.
Дали разјаснивме како SVB го предизвикува сето ова? Можеби не сме сосема доволни во објаснувањата, но да се обидеме да бидеме поконкретни. Затоа уште еднаш ќе ве потсетиме на анализата од синоќа каде рековме дека СВБ, соочена со налетот на клиенти кои веднаш сакаа да си ги вратат парите, мораше да ги продаде своите инвестиции во обврзници. Мораа, бидејќи само така можеа да покажат пари, но тоа значи дека мораа да претрпат многу лош удар и финансиска загуба затоа што обврзниците вредат помалку отколку што би вределе доколку централните банки не ги зголемат каматите.
Океј, јасно, сето ова многу брзо станува збунувачко ако не се држите во чекор со финансиските извештаи и таквиот жаргон. Ќе се обидеме дополнително да поедноставиме – државите (централните банки) се обидуваат да ја зауздаат инфлацијата со зголемување на каматните стапки.
Во тој процес на „заладување на економијата“ беше јасно дека банките ќе се најдат во неволја, а сега се гледа колку. Значи, дали ова значи дека централните банки ненамерно почнале да ги „убиваат“ комерцијалните банки?
Тоа, без никакво сомневање, секако не беше нивната цел, но немаа алтернативи. Па, можеше да се дозволи инфлацијата да дивее, но потоа ќе следуваше револуција – банките не само што ќе пропаднеа, туку и ќе изгорат.
Сè на сè, за да не се рециклираме од ден на ден, SVB мораше да продава државни обврзници за да им ги врати парите на своите клиенти и во тој процес тие едноставно банкротираа.
Но, дали забележавте дека, на пример, сите телекоми се всушност многу слични? А дали забележавте дека сите малопродажни синџири каде што го правите вашиот дневен/неделен шопинг се исто така многу слични? Банките, од друга страна, често наликуваат една на друга како јајце. Во превод – она што го правеше SVB, купувањето обврзници во време на инфлација и генерално лоша перспектива за банкарски профит, го правеа и други.
А која друга? Ќе дознаеме многу брзо, а штом се дознае, може да се појават клиенти пред (дигиталните) врати на тие банки во непријатно голем број, кои веднаш ќе ги бараат сите пари.
Со уште поедноставни зборови – бројни банки низ Европа и Америка во моментов седат на огромни загуби, а сега одеднаш јавно се зборува за нивните загуби. Дали би сакале да ги имате вашите пари во банка која акумулира загуби со своите задни операции? Веројатно не би.
И како ќе заврши ова? Како и секогаш – многу полошо за луѓето отколку за банките, а овој пат болката може да биде уште поголема од 2008 година.
Банките како што се и навикнаа ќе бараат „спас“ (и ќе добијат), овој пат народот ќе добие двоен удар по грбот затоа што централните банки како американската ФЕД ќе се исплашат и брзо ќе да се откаже од зголемувањето на каматните стапки, што би можело повторно да ја зголеми инфлацијата.
Резултатот? Сè ќе биде поскапо, а ние ќе треба да ги спасуваме банките кои „не знаат што прават“ (тие знаат, но во 2008 година научија дека се поважни од луѓето).
(V<a href="https://vecer.mk/">ecer.mk</a> <a href="https://www.advance.hr/tekst/jucer-svb-danas-credit-suisse-pocelo-je-veliko-razotkrivanje-banaka-gubici-bi-mogli-biti-kolosalni-a-obicnim-ljudima-prijeti-dvostruki-udarac-bailouta-i-inflacije/" target="_blank">VIA</a>)
