Урсула речиси сигурна, МАКРОН И ШОЛЦ ВО ДРАМА, а загиржува хаосот во „срцето на Европа“

Ден по европските избори, во Брисел започна нова фаза во која согласно тие избори ќе се избира новото раководство на институциите на Европската унија. Што се однесува до самиот исход од изборите, во Брисел постои значително задоволство бидејќи е јасно дека и во новото свикување на Европскиот парламент ќе има доволно големо проевропско мнозинство што ќе гарантира нормално функционирање на институциите, изборот на претседател на Европскиот парламент и усвојувањето на буџетот и други клучни одлуки, во кои е потребно гласање на Парламентот.

Стравувањата од големо зголемување на екстремната десница во Европскиот парламент не се реализирани, ниту пак има драматични промени во бројките. Трите најголеми политички групи, со мали промени, ги задржаа своите позиции, при што либералите доживеаја значителен пад, но ЕПП забележа значителен пораст. Социјалистите и демократите имаа само мал пад.

Додека се чекаат конечните официјални резултати од сите земји-членки, отсега најважно ќе биде како ќе се одвива создавањето политички групи во Европскиот парламент и дали мнозинството проевропски партии се потребни за изборот на претседател на Европската комисија брзо ќе се формира. Во својот прв говор по резултатите, Урсула фон дер Лајен го изрази своето задоволство што нема голем раст на екстремната десница или екстремната левица, па затоа е сигурна дека ЕУ може да продолжи со работата што ја прави досега. и дека во исто време ќе обезбеди уште еден мандат.

Во Брисел оценуваат дека Урсула фон дер Лајен „речиси сигурно“ ќе добие поддршка за уште еден мандат и во Европскиот парламент и во Европскиот совет. Не гледаат кој би можел да биде против тоа сега, по овој успех на ЕПП и дебаклот на национално ниво на оние кои потенцијално можеа да направат пречки во Советот. Европската народна партија, покрај силата во Европскиот парламент, има и најголем број членови на Европскиот совет.

А од друга страна, клучните членови на Европскиот совет од редовите на либералите, францускиот претседател Макрон, холандскиот премиер Руте и белгискиот премиер Де Кро, на национално ниво се покажаа како големи губитници на овие избори, па Тешко е да се очекува дека тие ќе се спротивстават на ЕПП во врска со реизборот на Урсула фон дер Лајен.

Кога ќе се договорат за нејзиниот реизбор на чело на Европската комисија, тогаш во истиот пакет ќе се договори и изборот на претседател на Европскиот совет и на висок претставник за надворешна политика и безбедност. Според резултатите од изборите, а и според поделбата на власта во Советот, логично е претседателот на Европскиот совет да доаѓа од редовите на социјалистите, додека функцијата висок претставник за надворешни работи би била доволна награда за либералите, кои значително паднаа, но се уште се неопходни за мнозинството во политиката и безбедноста на Европскиот парламент.

Голем напор е на земјите-членки, но и на политичките групи во Европскиот парламент, сето ова да се договорат до крајот на месецот. Во Европскиот парламент веќе почнаа партиските консултации, а првиот неформален самит лидерите на земјите членки ќе го имаат веќе следната недела, на 17 јуни, а формалниот самит на 27 и 28 јуни.

Целта е се да биде договорено до крајот на јуни, за да може да се гласа веќе на првата седница на Европскиот парламент кон средината на јули.

Доколку тоа не се случи, ќе има одложување, што може да го одложи изборот на нови лидери на институциите на Европската унија до крајот на годината, со потенцијал за влегување во институционална криза. Што се однесува до бројките во Европскиот парламент, тоа нема да биде голем предизвик. Но, ако ЕПП одлучи да флертува со екстремната десница, која не и треба и потенцијално може да биде опасна, може да ја изгуби поддршката од социјалистите и тоа да создаде проблеми.

Ден по европските избори, очите на Брисел сега се вперени и кон земјите членки. Најдраматично е во Франција, каде Макрон доби тежок удар, па распиша и вонредни национални избори. Ништо подобро не помина и канцеларот Олаф Шолц во Германија, а неговата партија падна на најниското ниво во историјата со само околу 14 отсто од гласовите. А кога лидерите на Германија и Франција се во криза дома, слабее и нивната моќ на европско ниво.

Тежок удар доби и белгискиот премиер, на три различни избори што се одржаа во земјата каде што е седиштето на ЕУ. Александар Де Кро, чија земја во моментов претседава со Европската унија, падна под 10 отсто на сите избори, и европски, национални и регионални. Тој поднесе оставка, но тоа не значи ништо бидејќи и онака ја загуби власта. Бидејќи ќе бидат потребни многу месеци, ако не и години, за да се формира белгиска влада, Де Кро долго ќе остане поразен, премиерот во заминување во оставка и техничкиот премиер на Белгија.

Овој политички хаос во Белгија, заедно со очекуваното формирање на првата влада во Холандија, која ќе ја предводи екстремната десница со помош на либералите, дополнително ќе влијае на развојот на настаните во Европската унија, во кои играат значајна улога овие земји.