Последниве денови интензивно се разговара за една тема во контекст на војната во Украина – валканата бомба. Што е валкана бомба? Каков е нејзиниот учинок?
Кој планира да ја користи? Зошто и со каква цел? Сето тоа се прашања на една иста централна тема, на кои ќе се обидеме да одговориме денес.
Валкана бомба е радиолошко оружје кое комбинира радиоактивен материјал со конвенционални експлозиви.
Целта на оружјето е да ја загади областа со радиоактивен материјал, служејќи првенствено како средство за целосно елиминирање на цивилите од одредена област.
По правило, не може да се спореди со нуклеарна бомба, бидејќи овие се далеку поразорни и на многу поголема површина.
Валкана бомба, од друга страна, контаминира области со радиус од само неколку стотини метри или неколку километри. Валкани бомби никогаш не биле користени, само тестирани.
Затоа, т.н валкана бомба нема да израмни град, но може да го оневозможи животот во одредена градска област. Може да се користи и како елемент на страв и ужас за цивилите кои повеќе не се плашат само од директна експлозија, туку и од невидливо зрачење што се шири низ атмосферата.
Жртвите веројатно нема да бидат екстремно високи бидејќи повеќето цивили речиси сигурно би ја напуштиле областа каде што се случила детонацијата пред да добијат смртоносна доза на радијација.
Но, просторот каде што би се случила таква експлозија би останал контаминиран долго време – потенцијално со децении. Така, неколку такви бомби во урбан центар би можеле целосно да го елиминираат дури и ако моменталната штета од самата експлозија не е многу голема.
КАКВА ШТЕТА ЌЕ НАПРАВИ ВАЛКАНАТА БОМБА ако Русија ја употреби?
И што се случува во моментов во Украина во овој поглед?
Русија ја обвини Украина дека планира да изврши напад со валкана бомба, а во последните два дена телефонирале од Москва до бројни западни центри со цел, како што тврдат, да ги предупредат на таква можност.
Но, сосема очекувано, малку луѓе на Запад, всушност никој, нема волја да ги слуша руските тврдења.
Згора на тоа, по руските информации од Запад, тие тврдат дека тоа би можело да биде злобен руски план, односно дека Русија е таа што планира да употреби валкана бомба, да ја обвини Украина за тоа, а потоа да си создаде аргумент за уште поголема ескалација на војната, а можеби – се предлага – дури и нуклеарен одговор.
Се разбира, во овој момент е невозможно да се каже кој што всушност планира.
И двете сценарија можат да бидат точни и за очекување е двете страни да се обидат на секој можен начин да најдат нешто, било да е тоа оружје, тактика или нешто друго, за да не се создаде предност пред непријателот.
Она што е важно во овој момент е да се нагласи фактот дека кој ја користи валканата бомба – ако дојде до тоа – веднаш ќе каже дека тоа го направила другата страна. Да не беше многу трагично ќе беше комично, но ова е ситуација каде што обратните психологии се многу дел од воената стратегија.
Од перспектива на трета страна и пообјективно набљудување, може да се заклучи дека двете конфликтни страни може да имаат интерес да активираат таква бомба.
Кирби: Бајден и натаму е против испраќање американски војници во Украина
Да почнеме со сценариото дека Украина е таа која врши таков напад. Како тоа би било „во нивен интерес“?
Зарем таквиот напад многу веројатно нема да ја поттикне Русија да користи нуклеарно оружје? Можеби ќе имаше таков одговор, но секогаш може да се коцка (ризик) со шансата Русија да не се осмели да го стори тоа поради можните последици.
Но, тоа звучи дека Украина може само да изгуби со таков потег, нели? Повторно, можеби, но може да се расправа каде им одговара таков потег.
Како што рековме, кој и да изврши таков напад ќе каже дека е одговорна другата страна. Затоа, ако Украина изврши валкан бомбашки напад, може да ја прикаже Русија во уште понегативно светло пред своите западни сојузници.
И да добие што?
Нешто, затоа што на Украина секогаш и недостига „нешто“. Мора да запомниме дека таква ситуација е присутна уште од самиот почеток на војната.
Киев постојано работи на извлекување дополнителна поддршка од Западот, а Западот малку по малку попушта и испраќа сè помоќни вооружени системи.
И каде завршува? Кога ќе и биде доставено нуклеарното оружје на Украина? Звучи лудо, но во процес на постојана ескалација, тешко е да се премине нешто.
Но, дали на Киев навистина му треба дополнително прикажување на Русија во негативно светло? Зарем тоа чувство кон Русија на Запад веќе не ја достигна својата горна граница?
Група од Демократите на Бајден БАРА ЗАПИРАЊЕ НА ПОМОШ ЗА УКРАИНА И ПРЕГОВОРИ
Не баш. Да, скоро сите земји јавно и многу отворено ја повикуваат Русија, некои дури и прават посебен напор да бидат истакнати во тоа, но во исто време имаме и актери кои се подготвени да притиснат кон мирно решение, ставајќи крај на конфликтот.
Го имаме еден Емануел Макрон кој во Рим рече дека верува дека мирот е можен, го имаме Реџеп Ердоган кој вели дека Русија е поподготвена да разговара.
Имаме дури и фракција на Американската демократска партија која испраќа писма до Бајден во кои бара од него да ја прилагоди својата стратегија во Украина, односно да не се фокусира само на испраќање пари и оружје, туку да започне активно да инсистира на мирно решение.
Мировното решение веројатно не е одговор за некои во Украина, особено не во овој момент.
Зошто? За нив тоа би било незгодно, пред се поради територијалната ситуација.
Имено, кога би почнале сега мировните преговори, Русите би држеле под своја контрола значаен дел од Украина, односно доколку се се собере и одземе, Русија би постигнала значителен територијален напредок во оваа војна, иако не и оди добро во последно време.
Фракцијата која се спротивставува на преговорите, а на чело е очигледно самиот претседател Володимир Зеленски, не се согласува со мировно решение, барем не сега.
Наместо тоа, тие сакаат дополнително оружје, многу оружје, за на крајот да повратат сè што има преземено Русија, а можеби дури и Крим.
Како што на сите сигурно им е познато, овие денови во Загреб се одржа собир на т.н Кримската платформа на која гостуваше и претседателката на Долниот дом на американскиот Конгрес, Ненси Пелоси.
На конференцијата во Загреб виртуелно се обрати и Зеленски, повторувајќи ја целта и мисијата на самата средба – Крим ќе и се врати на Украина.
Зеленски на самитот во Загреб: Украинското знаме ќе се вее на Крим
Но, еден сигурен начин да се осигура дека ниту Крим, ниту веројатно другите територии, нема да и се вратат на Украина е да се започнат мировни преговори сега.
Па, може да се каже дека Русија би можела значително да се откаже од дел од територијата што ја окупирала, но тешко дека би било многу, особено по анексијата на областите Доњецк, Луганск, Запорожје и Херсон.
Од таа перспектива, би имало смисла да се ескалира војната, да се спречат мировните напори (а фракцијата во Киев секако не е единствената што се спротивставува на мирот – на Запад е исто така многу силна).
А Русија? Која би била целта на Русија за користење на валканата бомба?
Еден е секако оној за кој Русија веќе беше обвинета – дека сака да исценира т.н напад со лажно знаме, да се обвини Киев за нападот, со цел да се продолжи со употреба на нуклеарно оружје на теренот во Украина.
Од перспектива на „интерес“, но и на тотална егзистенцијална ескалација, ваквиот потег би имал смисла.
Имено, кога Русија би имала „слободна рака“ да фрли нуклеарни бомби врз Украина, многу брзо би се вратила во фазата на напредок.
Понатаму, со таква брутална тактика, тие можеа брзо да ги принудат украинските власти да се предадат – по примерот на Јапонија во 1945 година!
Во секој случај, веќе толку интензивно се зборува за валкани и нуклеарни бомби што не би било изненадување ако нешто од гореспоменатите наскоро експлодира некаде во Украина.
САД: ЈА ПРЕДУПРЕДИВМЕ РУСИЈА, нека не се осмелува да користи валкана или нуклеарна БОМБА
Ако тоа се случи, во првите моменти ќе настане хаос бидејќи ќе има страв од неизбежна голема ескалација, односно од избувнување на нуклеарна војна.
Никој не „најави“ ваква војна, но меѓу редови веќе се испратени меѓусебни закани.
Путин рече дека „не блефира“, а НАТО дека „дефинитивно ќе има одговор“ доколку Русија употреби нуклеарно оружје.
Валкана бомба во оваа смисла е, може да се каже, нешто како преодна фаза, или можеби последната фаза пред најопасното оружје да дојде на ред.
Потценување е да се каже дека ова е можеби последниот момент да се принудат мировни преговори, бидејќи кога радијацијата ќе почне да се шири, без разлика кој ја активирал, можеби целиот свет штотуку го преминал Рубикон.
Фото: Илустрација, профи
