Официјалната потврда најверојатно ќе пристигне наскоро, но речиси е потврдено дека Украина ќе добие американски ракетни системи Патриот и тоа е многу значајна пресвртница.
Да потсетиме, станува збор за прилично напредни системи за противвоздушна одбрана кои се распоредени во клучните области на Европа и Блискиот Исток, а САД долго време се двоумеше околу испраќањето на овие системи во Украина, но на крајот се чини Киев ќе го добие тоа што го чекаат со месеци.
Во политичка смисла, системите Патриот се дополнителна потврда дека САД се подготвени да инвестираат сè повеќе во украинската одбрана, а сега се повеќе и повеќе се „на маса“, но во практична смисла, прашање е дали Патриотите навистина ќе доведе до голема пресвртница во војната.
Ракетните системи земја-воздух „Патриот“ се во функција од 1980-тите и можат да таргетираат крстосувачки ракети, авиони и балистички ракети со краток дострел.
Голем број земји имаат ракетни системи Патриот, меѓу кои Германија, Јапонија, Израел, Саудиска Арабија, Кувајт, Тајван, Грција, Јужна Кореја, Катар и други.
Меѓутоа, при користење на системот Патриот, треба да се има предвид неговата цена.
Имено, една ракета за пресретнување чини околу 4 милиони американски долари и затоа во никој случај не е исплатливо да се користат овие системи за уништување на некои помали цели, како што се, на пример, беспилотни летала од иранско производство, на кои руските сили во последно време многу се потпираат (иако тоа се уште јавно го демантираат).
Понатаму, иако системот Патриот е многу ефикасен, и со годините се рафинира и усовршува, не е многу лесен за употреба.
За една противвоздушна батерија потребни се до 90 војници за да работат со неа и да ја одржуваат.
Во исто време, се поставува прашањето – кој ќе управува со системите Патриот кога тие ќе пристигнат во Украина?
Очигледно е дека администрацијата на Бајден нема, барем не јавно, да испрати свои војници на територијата на Украина бидејќи тоа веќе може да се протолкува како почеток на руско-американската војна.
Дали украинските сили се обучени?
Веројатно, но, како што рековме, присуството на системот Патриот во Украина има одредена политичка тежина и важност.
Ова потврдува дека САД се подготвени да одат чекор понатаму во обезбедувањето на одбраната на својот сојузник. Ќе видиме само како Патриот системите ќе се „однесат“ на терен кога ќе пристигнат и ќе профункционираат.
Исто така, постојат одредени стравувања дека овие системи би можеле да ја ескалираат ситуацијата.
Како?
Ракетите истрелани од системот Патриот би можеле да завршат на руска територија.
Дали ова значи дека системите Патриот можат да се користат и како офанзивно оружје?
Секако, ако офанзивната ситуација ја толкуваме како соборување на авион во туѓ воздушен простор.
Се разбира, Украина секогаш може да каже дека има аргумент за тоа, но ако се вклучи во тоа со ново американско оружје, работата брзо се комплицира.
Не е познато дали некои украински војници веќе се обучени за користење на системот Патриот или тоа ќе се прави на друго место.
САД не сакаат да излегуваат во јавноста со информации за тоа колку долго трае таквата обука или каде се спроведува, но украинската армија веќе доби обука за употреба на комплексни системи за оружје како што е ХИМАРС.
Прашањето е што всушност би заштитиле системите Патриот на територијата на Украина?
Поради нивната специфичност, Патриотите се многу ефикасни во чувањето, да речеме, воена база, но тешко дека можат да бидат ефикасни во одбраната на поголем град, особено град со големина на Киев.
Во споредба со советскиот противвоздушен систем С-300, кој го користат украинските сили, Патриотите имаат помоќен радарски систем, но имаат некои недостатоци.
Рејтеон, американскиот производител на системот Патриот, тврди дека нивните системи пресретнале повеќе од 150 балистички ракети од 2015 година.
Сепак, некои се скептични за ефикасноста на овие системи.
На пример, системите „Патриот“ во Саудиска Арабија се покажаа доста слабо при соборувањето на ракетите на јеменските бунтовници Хути.
На крајот на краиштата, се чини дека патриотите во Украина можеби се повеќе симболични за посветеноста на Америка кон Киев отколку што всушност ќе доведат до пресвртница.
Се разбира, сè зависи од тоа колку вкупно системи ќе испратат САД во Украина.
Јасно е дека ќе им треба многу, колку што е можно, но за тоа се потребни и многу добро обучени војници.
Од друга страна, ако ова е војна која ќе трае можеби со години, почетокот на испраќањето на системот Патриот во Украина може да биде подготовка за подолгорочно зајакнување и посилна одбрана.
Се разбира, штом ќе се појават на тлото на Украина, руските сили ќе имаат приоритет да ги уништат и потенцијално да научат нешто дополнително за нив.
На Американците воопшто не им се допаѓа тој фактор, проучување „одблиску“, но се чини дека одлуката е донесена.
Фото: Профи
