Кина фрли „голема јадица“ кон Јапонија и Јужна Кореја
Американскиот притисок врз Кина се засилува, а во тој процес Вашингтон традиционално се потпира на своите азиски сојузници како Јапонија и Јужна Кореја.
Исходот од Втората светска војна ги направи овие две земји главни упоришта на американското влијание. Јапонија беше поразена од САД, со фрлање две атомски бомби, а потоа беше окупирана, а значителен број американски војници се уште се наоѓаат во Јапонија каде што имаат свои воени бази. Според неодамнешните американски податоци, во Јапонија има околу 56.000 воен персонал.
Лојалноста на Јужна Кореја произлегува од фактот што САД ја поддржуваа Јужна Кореја за време на Корејската војна, која траеше (во нејзината активна фаза) нешто повеќе од 3 години.
Во тој период беа убиени огромен број цивили, до 3 милиони луѓе. Војната заврши без победник, а Јужна Кореја стана лојална на САД и нејзините западни сојузници, додека Северна Кореја остана со социјалистичкиот блок и денес е многу блиска со Кина, но и со Русија.
Според официјалните податоци на САД, во Јужна Кореја има околу 28.500 војници.
САД имаат и други сојузници во пошироката Азија и Пацификот – тука се Филипините, Австралија, Тајланд, Нов Зеланд… Но, кога зборуваме за притисок врз Кина, дефинитивно се издвојуваат Јужна Кореја и Јапонија.
Многу е јасно дека, на пример, Австралија секогаш ќе биде ориентирана кон САД (се разбира, и Британија), но дали истото може да се каже и за Сеул и Токио? На крајот на краиштата, тоа се азиски земји кои, и покрај модерната историја која ги одвои, пред се идеолошки (донекаде и економски, иако тоа веќе не е толку видливо откако Кина стана економска суперсила), сепак имаат заедничка култура, географски карактеристики, па и расни.
Дали постои можно сценарио во кое во некоја иднина Јужна Кореја и Јапонија би можеле да ја променат својата лојалност кон САД и да почнат да градат посилни односи со Кина?
Оваа недела се одржа (виртуелниот) самит на Шангајската организација за соработка (ШСО), на кој уште еднаш беше потврдено дека Кина и Индија, кои се истакнати членки, навистина можат да соработуваат, иако долги години се жестоки ривали и биле во војна неколку пати претходно (тие беа повеќе „пресметки“ отколку војни, но тензиите секогаш постојат, особено на лошо дефинираната граница на Хималаите).
Ја споменуваме Индија токму како пример за американски партнер кој, со текот на времето, сепак ги трансформираше своите врски со Вашингтон на начин што им овозможува да развиваат односи со Кина, а секако и со Русија (што се гледа од почетокот на војната во Украина ). Понатаму, Индијаучествува во групата БРИКС заедно со Русија и Кина (а тука се и Бразил и Јужноафриканската Република).
Јапонија и Јужна Кореја, пак, сè уште се во групата земји од кои речиси се очекува без прашање да ги следат американските барања, особено кога станува збор за надворешната политика.
Сепак, се чини дека и Пекинг активно размислува како да го намали американското влијание во Азија, особено таму каде што моментално е најсилно.
Првиот човек на кинеската дипломатија Ванг Ји, даде многу значајна изјава токму кога Јужна Кореја и Јапонија се се поблиску (јасно, бидејќи Јапонија е поранешен окупатор на Корејскиот полуостров, непријателството на сите Корејци кон Јапонија е силно, но САД се обидуваат да ги измазнуваат тие односи долго време бидејќи тоа секако им успева).
Имено, Ванг ги повика Јапонија и Јужна Кореја да размислат за развој на „стратешка автономија“ во односите со САД и Западот и да се свртат кон посилна соработка со Пекинг за „ревитализација на Азија“.
Во видео коментар споделен од кинеските државни медиуми, Ванг им кажа на јапонските и јужнокорејските гости – кои присуствуваа на трилатералниот форум во градот Кингдао на источниот брег на Кина – дека „повеќето Американци и Европејци не можат да ја направат разликата помеѓу Кина, Јапонија и Јужна Кореја“.
„Без разлика колку сина да ја бојадисате косата, колку остро го обликувате носот, никогаш не можете да станете Европеец или Американец, никогаш не можете да станете западњак“, рече Ванг.
„Мораме да знаеме каде ни лежат корените“, посочи тој.
Ванг ги повика Јапонија и Јужна Кореја да работат заедно со Кина со цел „заедно да напредуваат, да ја ревитализираат Источна Азија, цела Азија и да имаат корист за светот“. Тој ги даде коментарите на маргините на Меѓународниот форум за трилатерална соработка, годишен настан организиран од Пекинг, Токио и Сеул од 2011 година.
Разбирливо, многумина истакнуваат дека ова се очигледно расистички коментари, иако секако треба да се стават во контекст, односно не се споредливи со западниот расизам кон поранешните колонии и ерата на ропството.
Понатаму, иако Ванг ја споменува расата, тој всушност ги критикува Азијците кои под влијание на медиумската и културната пропаганда се обидуваат да го имитираат западниот свет.
Тој, исто така, сугерира дека некоја форма на расизам постои и на Запад каде што „не може да се разликуваат Кина, Јапонија и Јужна Кореја“ (т.е. нивното население по раса).
Што се однесува до обидот да „изгледа како западњак“, Ванг веројатно е свесен дека тоа е нешто што секако се случува во Кина, особено меѓу помладите Кинези кои ги консумираат западните трендови. Но, изјавата не ја даде премногу со цел да поттикне дискусија на оваа тема, туку јасно да укаже дека големите сили на Азија треба да се обединат во уште поголема азиска сила.
Сепак, овие коментари потсетија на некои изјави кои можеа да се слушнат за време на царската Јапонија на почетокот на 20 век, каде што освојувањето беше придружено со тврдења за создавање на „сфера на заеднички просперитет во Голема Источна Азија“.
Знаеме како заврши. Јапонските ултра-националисти решија насилно да го заменат целото западно влијание во Кина и Кореја со своја хегемонија.
Очигледно, модерна Кина не е еквивалент на империјална Јапонија и без оглед на одредени истакнати територијални спорови (особено во Јужното Кинеско Море), Кина не се покажа како територијално освојувачка сила (но го проширува своето влијание на други начини, пред се преку економска моќ).
Дали оваа понуда од Ванг може да ги натера Токио и Сеул да размислат двапати? Во овој момент, веројатно сè уште не премногу. Јапонија и Јужна Кореја се самите многу важни економски сили и нивната „структура“ е изградена на потпирање на безбедноста на САД. Тоа се односи кои сигурно нема да се променат преку ноќ и не преку постоечката политичка гарнитура, која обично секое дистанцирање од Вашингтон го смета за табу тема.
Сепак, на крајот, сите земји ги избираат своите сојузи првенствено опортунистички. Ако Кина може да им понуди на Јапонија и Јужна Кореја нешто конкретно што ќе се натпреварува со американските придобивки, просторот за дискусија ќе биде поотворен.
Форумот што се одржа оваа недела во кинескиот град Кингдао е потврда дека и Јужна Кореја и Јапонија нема цврсто да ја затворат вратата за Кина, иако САД може да го очекуваат тоа од нив во следната фаза од конфликтот.
Ванг директно не ги спомна САД, но лесно е да се погоди на кого мислеше кога рече:
„Одредени големи сили надвор од регионот ги преувеличуваат идеолошките разлики за да сеат конфликти и поделби, а за возврат да жнеат геополитички придобивки“.
Сето ова е нешто што добро го знаат и Јапонија и Јужна Кореја, а не дека блиските односи со САД ги градат „на слепо“.
Кина може да ја зајакне својата позиција, а можеби и еден ден да ги доведе Јапонија и Јужна Кореја на ниво на одредена неутралност што ја има со Индија (и покрај недовербата што нема да исчезне толку брзо), пред се преку нејзиниот економски раст.
И САД се свесни за ова и ќе се обидат на различни начини да го целат растот на кинеската економија, но и Пекинг почнува да ги открива своите карти во овој поглед.
(Vecer.mk VIA)
Фото: Профи
