Израел се соочува со последици по најлошиот ден во својата историја. Така го нарекоа бруталниот напад на терористите од Хамас што се случи во саботата. Израел веднаш возврати со напади врз Појасот Газа. Се очекува и копнен напад врз Газа, како што навести израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху.
„Она што ќе им го направиме на нашите непријатели во наредните денови ќе им одекнува со генерации“, рече тој.
Воените експерти се убедени дека ова е најава за копнена офанзива на Појасот Газа, кој е целосно опколен од оклопната израелска армија. 300.000 резервисти кренаа оружје, што е најголемата мобилизација во историјата на Израел.
По самиот напад, Нетанјаху, кој од крајот на минатата година е на чело на десничарската коалициска влада, во која има и екстремно десничарски министри (оваа влада е најдесничарската израелска влада во историјата), ги повика опозициските лидери Јаир Лапид и Бени Ганц да формираат вонредна влада на национално единство.
Опозицијата досега не побарала да се повлече.
„Сега не ме интересира кој е виновен или зошто бевме изненадени“, рече поранешниот премиер Јаир Лапид, сега лидер на опозицијата.
„Не е време, не е место“.
<b>Нетанјаху се смета за виновен</b>
Многу критичари сметаат дека токму Нетанјаху е одговорен за нападот без преседан, поради влошувањето на ситуацијата со Палестинците, но и тоа што тој бил логистички закажан, како во разузнавачка, така и во воена смисла.
Да потсетиме, Израелците пред неколку месеци протестираа против Нетанјаху и неговата десничарска влада, поради планираните реформи во судството. Протестите не покажуваат знаци на забавување со недели, а во некои градови забележан е рекорден број учесници.
Според плановите на Владата, со реформата парламентот би можел со просто мнозинство да ги укине одлуките на Врховниот суд. Дополнително, политичарите би добиле поголемо влијание врз назначувањето на судиите. Критичарите го гледаат тоа како закана за демократското споделување на моќта и стравуваат дека реформите би можеле да му овозможат на Нетанјаху да избегне осуда во судењето за корупција.
Има и такви кои веруваат дека Нетанјаху индиректно го поддржал Хамас, што му се вратило назад. Новинарот Тал Шнајде на Платформа Х по нападот напиша дека една од причините за ваквите настани е обидот да се ослабне претседателот на Палестина, Махмуд Абас.
„Покрај овој обид да се ослабне претседателот на палестинската управа Махмуд Абас, Хамас беше промовиран од обична терористичка група во организација со која Израел водеше индиректни преговори преку Египет и организација на која и беше дозволено да добива инфузии во готовина од странство“, напиша таа.
„Со години Нетанјаху го поддржуваше Хамас. Сега не крена во воздух. Политиката на премиерот да ја третира терористичката група како партнер, на сметка на Абас и палестинската државност, резултираше со рани во Израел за кои ќе бидат потребни години да се излекува“, напиша новинарката Тал Шнајдер на платформата X.
<b>Хаарец: Премиерот не ги препозна опасностите</b>
Најчитаниот израелски дневен весник Хаарец објави уреднички коментар во кој Нетанјаху беше директно обвинет за катастрофата што го снајде Израел.
„Премиерот, кој се гордееше со огромното политичко искуство и незаменливата безбедносна мудрост, не успеа да ги препознае опасностите во кои намерно го водел Израел со воспоставување влада на анексија и откорнување, назначувајќи ги Безалел Смотрич и Итамар Бен-Гвир на клучни позиции, додека истовремено прифаќајќи ја надворешната политика која отворено го игнорираше постоењето и правата на Палестинците“, пишува Хаарец.
<b>Кои се Смотрич и Бен-Гвир спомнати од Хавеерц? </b>
Смотрич е екстремно десничарски министер за финансии кој го негираше постоењето на палестински народ и рече дека концептот бил измислен пред помалку од 100 години.
Концептот, рече Смотрич, бил измислен од „некои Арапи во регионот за да се борат против ционистичкото движење“.
„Оваа историска вистина мора да се слушне низ целиот свет, вклучувајќи ја и Белата куќа во Вашингтон“, додаде тој.
Бен-Гвир е исто така екстремен десничар кој на крајот на август бараше поголеми права за Евреите отколку за Палестинците на окупираниот Западен Брег.
„Моето право, правата на мојата сопруга и децата да можат да патуваат по патиштата во Јудеја и Самарија се поважни од правото на движење на Арапите“, рече Бен-Гвир.
<b>„Тој се фалеше со договорот со Саудијците“</b>
Хаарец понатаму наведува дека во наредните недели, кога ќе излезат на виделина сите неуспеси, ќе има барање за одговорност.
„Нетанјаху не е почетник во оваа улога, како што беше Ехуд Олмерт во Втората либанска војна. Ниту, пак, е неук за воените работи, како што тврдеше Голда Меир за себе во 1973 година и Менахем Бегин во 1982 година“, забележаа тие.
Тие додаваат дека Нетанјаху во минатото се декларирал како внимателен лидер кој избегнува војни и дека сега таа претпазливост ја заменил со политиката на „целосно десничарска влада со отворени чекори за анексија на Западниот Брег“, како како и фалење со претстојниот мировен договор со Саудијците во кој Палестинците нема да добијат ништо.
Забележано е дека тој е обвинет во три случаи за корупција и како таков не може да се грижи за државните работи бидејќи националните интереси нужно ќе бидат подредени на неговото избегнување осуда и затвор.
„Тоа беше причината за формирањето на оваа страшна коалиција и судскиот удар инициран од Нетанјаху и за слабеење на највисоките воени и разузнавачки службеници, кои беа перципирани како политички противници. Жртвите на инвазијата ја платија цената“, се вели во уредничкиот коментар.
<b>Политикологот Раос за Индекс: Нетанјаху со години избегнува судска одговорност</b>
Политикологот Вишеслав Раос за Индекс вели дека ќе биде интересно да се види како ќе изгледа оваа влада на национално единство што ја спомна Нетанјаху, додавајќи дека партиската сцена во Израел е поларизирана.
„Нетанјаху со години избегнува судска одговорност и затвор за корупциски скандали. Тој внесе во владата екстремно десничарски партии, маргинални партии кои не сакаат компромис со Палестинците. Некои од овие партии се свртуваат и против либералниот, демократски поредок и имајте визија за општеството што е спротивна на темелите на кои изгради Израел“, посочи тој.
Тој потсети на протестите против Нетанјаху.
„Имавме протести против владата и судските реформи, беа упатени барања Нетанјаху да се повлече, со него имаше голема поларизација меѓу неговите поддржувачи и критичарите. Се зборуваше дури и за состојба на граѓанска војна. Има исклучителни поделби во општеството .
И на сето тоа дојде овој напад на Хамас, во воена смисла, напад што не можевме да го видиме од Хамас во минатото. Не знаеме дали и во колкава мера имале помош од Иран. Сега секако е во рацете на Москва, да го префрли фокусот на Блискиот Исток. Но, целата ситуација му помага и на израелскиот премиер“, рече тој.
<b>„Нетанјаху си купи време овде“</b>
Тој објаснува како.
„Поради воената состојба нема да има протести поради реформите во правосудството, политичкото и военото раководство е фокусирано на победа во војната, до каде ќе оди, дали ќе има влез на копно ќе видиме, гледаме дека се подготвува. Тогаш повторно би влегле во окупацијата на Газа од која Израел се повлече под водство на поранешниот премиер Ариел Шарон.
И сега Израел ги контролира воздушните и копнените влезови, пристапот до изворите на енергија, така што Појасот Газа нема целосен суверенитет. Прашање е и што ќе биде со Западниот Брег, дали ситуацијата таму ќе ескалира, но тоа им го оставам на воените експерти. Овде Нетанјаху купи време“, рече тој.
Тој смета дека Нетанјаху не е целосно виновен за ситуацијата.
„Хамас не беше создаден вчера, не треба да го изгубиме од вид фактот дека Хамас е, дека не е партија која се бори за политичка еманципација на териториите. Тоа е организација која не сака либерална демократија, потоа постои и знаење за тоа што им прават на жените и треба да се внимава“, истакна тој.
<b>„Долгорочно, некои околности нема да му одговараат, да се потсетиме на војната во Јом Кипур“</b>
Иако верува дека Нетанјаху купил време, верува и дека некои околности нема да му одговараат на долг рок. Тој се осврна на војната во Јом Кипур во која коалицијата на арапски држави предводена од Египет и Сирија се бореше против Израел.
„Да не ја заборавиме војната во Јом Кипур, која предизвика прекин на политичката сцена и го означи крајот на доминацијата на левицата. На крајот Израел победи во војната, но се сметаше дека владата не може да одговори на предизвиците на квалитетен начин и почнаа да се појавуваат разни прашања кои доведоа до крајна доминација.
Такво нешто би можело да го чека Нетанјаху. На долг рок тој не е победник. Нема да навлегувам во воениот и разузнавачкиот аспект, но тие ќе мора да се соочат и со прашањата колку е парадоксално што оваа влада прави толку врева за безбедноста, а потоа потфрли на тоа поле“, посочи тој.
Тој објаснува колку е лошо и дека овој напад дополнително ќе ги охрабри екстремно десничарските елементи во општеството, што сите заедно придонесуваат за намалување на шансите за обновување на преговорите со Палестинците, пред се со Фатах. Сите хуманитарни последици по израелската копнена инвазија, рече тој, засега е подобро да не се замислуваат.
<b>Израелски политички коментатор: Израелската историја нè научи дека секоја криза води до пад на владата</b>
Си-Ен-Ен објави дека историјата на Израел сугерира дека часовникот отчукува за Нетанјаху по нападот на Хамас. Тие ги цитираа зборовите на Амит Сегал, главен политички коментатор за израелскиот Канал 12, кој верува дека би било изненадување ако неговото премиерство ја преживее оваа војна.
„Тоа би бил национален преседан. Израелската историја нè научи дека секое изненадување и криза доведоа до пад на владата. Така беше во 1973 година (по војната во Јом Кипур) со Голда Меир, во 1982 година со Менахем Бегин во Првата либанска војна и во 2006 година. со Ехуд Олмерт во Втората либанска војна. Часовникот отчукува“, рече Сегал<a href="https://vecer.mk/svet/ova-e-nevideno-izrael-mobilizirashe-360-000-vojnitsi-pristignuvaat-lugje-od-tseliot-svet-video-2abea3c3-1c37-4aa7-845b-6b1ec8f131e8">.</a>
Си-Ен-Ен потсетува дека негова утеха, иако слаба, може да биде фактот што Хамас успеа да го обедини Израел, но потсетува и дека Нетанјаху мора да најде начин да ги ослободи 150 или повеќе заложници кои милитантите ги држат во Газа.
<b><i>(Vecer.mk <a href="https://www.index.hr/vijesti/clanak/izrael-se-prvo-mora-rijesiti-hamasa-a-onda-netanyahua/2503104.aspx?index_ref=naslovnica_vijesti_ostalo_d">VIA</a>)</i></b>
