Низ Европа тракторите се трупаат на улиците. Гневните земјоделци се на улиците на голем број земји и оставаат впечаток дека се подготвени да одат во голема мера до крај за да ги постигнат своите цели.
Се разбира, дури откако се случи нивниот бунт во Франција, многумина почнаа да обрнуваат поголемо внимание, бидејќи Франција сè уште има „бунтовнички дух“ кој е поизразен отколку во остатокот од Европа. Ќе гори ли „Париз“ како многупати досега кога гневот се прелеа на улиците? Можеби не, барем не овој пат.
Имено, токму претходната недела два од најголемите синдикати на француски земјоделци ги повикаа демонстрантите со трактори да се вратат во своите домови.
Некако брзо и антиклиматично, нели? Се чини дека е така, но тоа не значи дека ова нужно ќе заврши мирно.
Надлежните најавија мерки за смирување на тензиите и се чини дека синдикатите се подготвени да го прифатат даденото, но движењето веќе прерасна надвор од синдикатите.
Револтот на фармерите се повеќе се спојува со политичките опозициски партии, особено десничарските партии, како што е поддршката на АфД за земјоделците во Германија.
Овој бунт продолжува во голем број земји - освен во Франција, трактори се тркалаат по патиштата во Белгија, Португалија, Грција, Германија, Полска...
Што беше чкрапалото?
Очигледно, нешто предизвика тензија на ниво на самиот блок на ЕУ, кога земјоделците речиси истовремено преземаат акција? Точно. Не е тешко да се погоди што е тоа.
Оваа средба се чекаше со години, а сега имаме реакција за спроведувањето.
Се разбира, зборуваме за потезите на Европската унија за справување со климатските промени. Сите овие се очигледно многу благородни цели кои работат за општо добро, но земјоделците несомнено се жртви затоа што едноставно нивната професија доаѓа во судир со идејата за запирање на климатските промени.
Но, тоа не е сè, уште еден голем предизвик е што Европската унија широко ја отвори вратата за евтин увоз од Украина. Затоа, прописите беа урнати за да може масовно да се извезуваат украински земјоделски производи во земјите од Европската унија. Ова беше направено со јасна цел да и се помогне на Украина во нејзиниот воен план да се одбрани од руската инвазија.
И повторно, имаме можна благородна цел (добро, многумина можеби нема да се согласат за ова), но европските земјоделци ја плаќаат цената.
Критичарите ќе кажат дека многу земјоделци во Европа всушност имаат премногу и дека преку државните субвенции, односно парите на даночните обврзници, добија многу работи, од машини до субвенционирани горива, дека во меѓувреме изградија доста профитабилни бизниси и дека сега не треба ни премногу да протестираат кога ќе се намалат одредени поволности.
Очигледно, таквиот аргумент не може да послужи како аргумент што треба да ги „разуми“ лутите земјоделци, згора на тоа, може да се користи само за обратна акција.
Имено, тие што победија научија да победуваат и ќе се борат напорно да не го загубат, па некои од нив беа на доста добри позиции.
Тешко е да се генерализира за статусот на земјоделците дури и во една земја, а камоли на ниво на целата Европска унија.
Но, едно е несомнено, како и да биле работите за нив, тенденцијата е дека ќе им биде полошо и потешко. Многу работи се заоструваат околу земјоделците во Европа, пред се нови даноци, зелени регулативи, зголемени трошоци и многу маѓепсана надворешна конкуренција.
Јасно е дека и земјоделците мора да заземат специфичен став кон војната во Украина - дали сакаат да ја поддржат позицијата на политиката на ЕУ дека Украина мора да продолжи да се бори по секоја цена, или ќе повикаат и на мировни преговори што е можно поскоро за да се да престане војната?
Затоа што ако земјоделците и сточарите сакаат да претставуваат општ став кон Киев, но да не дозволат да им падне на грб, тогаш тие се едноставно лицемерни или немаат вистинска солидарност со Украина.
Факт е дека можноста за продажба на земјоделски производи на пазарот на ЕУ без претходни регулативи е многу корисна за Украина, чија економија е во хаос.
Се разбира, земјоделците не би сакале тие да станат жртви на суштински геополитичка идеја, поради што имаме тенденција да ги поврзуваме со партии како што е германската АфД. Да, тоа е партија која можеби има многу злобни актери во своите редови, но во исто време не може да се негира фактот дека во моментов е една од ретките партии (со толку големо влијание) која отворено се залага за завршување на војната преку преговори. Либералните и зелените опции, од друга страна, отворено поттикнуваат војна.
Во Брисел беше тензично неделава. Земјоделците фрлаа со јајца и камења кон зградата на Европскиот парламент. Запалија неколку огнови и им порачаа на лидерите на ЕУ, кои одржуваа самит во близина, да направат повеќе за нив.
Меѓутоа, додека тие се насочуваа кон себе, истите лидери на ЕУ одобрија нов пакет помош за Украина во износ од 50 милијарди евра, откако и Виктор Орбан се сложи (не дека имаше премногу опции, бидејќи алтернативата би бил организиран економски напад на Унгарија).
Очигледно има пари што може да се вбризгаат во украинскиот воен хаос во износ од десетици милијарди евра без преголема контрола (за очекување е од дека црните пари ќе стане сосема нова олигархиска класа во повоена Украина).
Важно е нежно да се потсети дека сето ова се случува пред претстојните важни избори за Парламентот на ЕУ, кои ќе се одржат во јуни. Земјоделците, како што споменавме, сè повеќе го претставуваат електоратот за десницата, која се надева дека оваа година целосно ќе го промени ликот на ЕУ Парламентот.
Но, овој револт на земјоделците, па дури и делумно да се затапе со итните мерки на исплашените власти (бидејќи како што видовме пари има, штом има 50 милијарди евра за Киев), ова е дел од поголема приказна од моментално насобраниот гнев.
Ова е всушност бунт против зелената агенда.
Во Холандија, фармерите веќе неколку години протестираат против строгите ограничувања на емисијата на азот. Политика што, според холандската влада, може да доведе до затворање на околу 3.000 фарми.
Во Ирска, фармерите се кренаа поради зелените предлози да заколат повеќе од 200.000 крави.
Во Германија, илјадници трактори се спуштија во Берлин претходно овој месец, протестирајќи против намалувањата на субвенциите на фармите, зголемувањето на даноците на дизелот и низата зелени правила кои ги направија животите на фармерите прилично неподносливи.
Секако, земјоделците во секоја од овие земји имаат свои специфични поплаки. Секоја европска влада предложила свои регулативи или значително зголемување на даноците.
Но, тие се главно водени од заедничка цел: да се претвори земјоделството во индустрија со „нулта емисија“. За земјите-членки на ЕУ, оваа возвишена зелена цел не е избор - тоа е барање на таканаречениот „Зелен договор“ на ЕУ.
Сепак, овие протести брзо ги натераа владите да седнат и да слушаат. По само еден ден од опсадата на Париз, француската влада понуди низа отстапки на земјоделскиот сектор. Новиот премиер Габриел Атал се откажа од планираното зголемување на данокот на дизел гориво за земјоделски возила и вети милиони евра грантови за органски фарми.
Тој вети дека ќе ја намали бирократијата. Понатаму, тој се закани дека ќе ги казни супермаркетите кои не им нудат на производителите „фер цена“ за нивната стока. Но, ништо од ова нема да биде доволно. Бидејќи, како што знае секој земјоделец до сега, ниту една сума на субвенции или даночни олеснувања не може да го прикрие претстојниот удар на идејата нето-нула. Многумина истакнуваат дека ова е луда цел од која ниту една влада не е подготвена да се откаже.
Но, што е нето-нула? Нето-нула се однесува на состојба во која стакленички гасови кои влегуваат во атмосферата се балансираат со отстранување од атмосферата. Терминот нето-нула е важен затоа што - барем за CO2 - ова е состојбата во која запира глобалното затоплување. Парискиот договор ја нагласува потребата од нето нула.
Накратко: нето-нула значи дека вашиот бизнис не придонесува дополнителен јаглерод во атмосферата. И како земјоделците можат да го постигнат тоа? Многу тешко.
Како што рековме, целта е благородна и ЕУ има идеја како да ја постигне, но не може да се заобиколи - таа оди преку грбот на земјоделците. Планот предвидува 10% од земјоделското земјиште да се одвои за неземјоделски цели. Најмалку 25% од фармите во ЕУ треба да бидат органски. Потребно е намалување на употребата на ѓубрива за 20%. Се инсистира на тоа дека употребата на пестициди мора да се намали за 50%. И сето тоа до 2030 година.
А кој е „позитивот“ во таа приказна? Земјоделците се борат за својот опстанок или властите на ЕУ се борат, како што тврдат, за опстанок на климата?
Многу е тешко да се најде дефинитивен позитивец во приказната, бидејќи на сите им е јасно дека не можат земјоделците да продолжат со задоволство да ја задушуваат климата и да користат се што им е на располагање, од пестициди до ѓубрива, само за да ги зголемат приносите, односно профитот.
Позитивци не можат да бидат ни властите на ЕУ, бидејќи тие се целосно одвоени од реалноста и секогаш ќе ги адаптираат плановите така што најмногу го „навредуваат“ малиот човек, а не големите играчи.
Гневот на јавноста кон климатската програма расте со години. Ова беше најсилно изразено во претходниот т.н. бунт на Жолти елеци во Франција. Предложеното зголемување на данокот за гориво беше искрата што го запали осигурувачот. Луѓето од работничката класа, кои живеат надвор од градовите, на кои им требаат автомобили за живот, излегоа на улиците во жолти елеци. Протестите брзо се проширија на други прашања - од економската нееднаквост до политичкото претставување. Но, само предлогот за данок на гориво беше доволен за да се разоткрие јазот помеѓу елитата опседната со еко-зачувување и обичните луѓе кои треба да го издржат тоа.
Денес ова е бунт на земјоделците кои се борат за себе, но наскоро може да избие уште поголем бунт против зелената агенда во Европа.
И не, тоа не е затоа што работничката класа „сака да ја загади“ планетата или да ја задуши климата. Сосема спротивно е, таа е таа што создава најмал отпечаток, но од неа се очекува да се спаси, да страда и да се распарчи за оние кои се конкретен проблем.
Зелената агенда во комбинација со капитализмот е осудена на неуспех и хаос.
На крајот, тоа само ќе доведе до екстремни реакционерни десничарски или ултра левичарски влади кои несмислено ќе одобруваат проекти со нафта, јаглен и фабричко земјоделство.
Решението не е ниту едното ниту другото, што е очигледно. Единственото решение за напукната клима и животна средина е длабока промена на парадигмата која би морала да се оддалечи од модел кој зависи од профитот.
(Vecer.mk <a href="https://www.advance.hr/tekst/europa-ide-prema-prekretnici-ekoloski-opsjednute-elite-i-pobuna-poljoprivrednika-protiv-zelene-agende-koja-u-kapitalizmu-zeli-zrtvovati-obicne-ljude-danas-krecu-traktori-sutra-cijela-radnicka-klasa/">VIA)</a>
<a href="https://vecer.mk/">Фото: </a>Профи
