<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кинеските
производители би сакале да влезат на пазарот со евтини електрични автомобили.
Работата им ја олеснуваат производителите од Германија: нивните автомобили
станаа речиси недостапни по цена.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Геролд Фрајберг
сè уште се сеќава на својот прв нов автомобил: во 2002 година, набргу по
воведувањето на еврото, тој купи Volkswagen Passat 1.9 TDI.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Овој градежен
инженер од Нордхаузен во Тирингија патува многу поради работа и има потреба од
удобен автомобил од средна класа. Го исплатил во текот на четири години, со
месечни рати од 295 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Тоа бил
најевтиниот нов автомобил што некогаш го купил. Оттогаш, цената во Германија
знае само една насока: нагоре, пишува Дојче веле.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">После тоа купил
уште пет нови автомобили: Тојота Корола, две Шкода Октавија, па два Опел
Грандланд. Сите возила од средна класа, без некои поголеми додатоци.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Зедов само
неколку работи, да речеме загреаните седишта“, вели 63-годишникот.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Инаку, отсекогаш
сум ја барал само најекономичната верзија“.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ни требаат
разумни цени“</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Ратите се
зголемувале со секој нов автомобил. На почетокот полека, а потоа побрзо и
побрзо. Од 2006 година за својот автомобил плаќал по 310 евра месечно, од 2010
година, потоа 330 евра, па од 2014 година 360 евра, а од 2018 година 400 евра. Од
2022 година тој морал да плаќа 500 евра месечно за својот автомобил. Сега има
намера да се извлече од сето тоа: не сака да купи друг нов автомобил.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ако пресметате
колку долго треба да работите за да можете да си дозволите нов автомобил и како
беше порано - ќе видите дека тоа е огромна разлика“, вели тој.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Ова го
потврдуваат актуелните статистички податоци на институтот за истражување на
пазарот на автомобили ДАТ. Во 1974 година, нов автомобил чинел во просек 5.320
евра, а просечниот годишен приход во СР Германија тогаш бил 13.928 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Еден клиент можел
да работи во просек 4,6 месеци за нов автомобил. Дваесет години подоцна, тоа станува
веќе 7,4 месеци по нов автомобил. Тој број останува стабилен до 2019 година, но
потоа повторно се зголемува.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Денес, купувачот
мора да го искористи целиот свој приход од 9,6 месеци работа за да купи нов
автомобил. А ако сака да купи некои поскапи електрични автомобили, тогаш треба
да работи 11,4 месеци.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Причините за тоа
се дека приходите стагнираат, а профитните маржи на производителите се високи.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Резултатот од
сето ова е што луѓето неволно се одлучуваат да купат. Во Германија во 2019
година се регистрирани 3,6 милиони нови автомобили, а годинава се очекуваат 2,7
милиони, што е пад од 25 отсто.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Тоа го
чувствуваат и дилерите, на пример Хелмут Питер, кој води салон за автомобили со
неколку филијали во Тирингија и Саксонија-Анхалт.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ни требаат
разумни цени што клиентите можат да си ги дозволат“, вели тој. „Тогаш сè
повторно ќе дојде на свое место“.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Германски
автомобили - многу поевтини во Кина</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Продажната криза
ги погодува сите производители. Во Фолксваген постои ризик од отпуштања и
затворање погони. БМВ и Мерцедес издадоа предупредувања за профит.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ситуацијата е
сериозна“, вели Штефан Брацел од Центарот за управување со автомобили.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ако не
дејствувате стратешки сега, во следните три до пет години целокупната ситуација
за германската автомобилска индустрија ќе биде многу критична.“</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Работите се
одвиваат особено лошо за Фолксваген и неговите партнери на кинескиот пазар. Со
години германските автомобилски компании таму остваруваа огромни профити. Сега
драстично се намали.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Купувачите
претпочитаат електрични автомобили од домашни производители, кои се значително
поевтини со ист квалитет, и тоа не само поради државните субвенции.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Таму има жестока
конкуренција, како во пазарна економија. Како резултат на тоа, цените драстично
паднаа. Затоа кинеските производители сега се на таа водечка позиција“, вели
кинескиот експерт Андерс Хов од Оксфордскиот институт за енергетски студии.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Автомобилите се
значително поевтини во Кина отколку во Германија, без разлика дали се работи за
мотор со внатрешно согорување или за електрични автомобили.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Голф 2.0 TSI чини
23.000 евра - а во Германија 35.500 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">МБВ i4 eDrive40
Gran Coupe може да се има за 58.200 евра, наместо 63.000 евра што ги чини во
Германија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">А Тесла Модел 3
чини 31.800 евра - 41.000 евра во Германија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Како резултат на
таа ценовна војна, маржите паѓаат низ светот. Мерцедес-Бенц лани заработил во
просек 7.022 евра по продаден автомобил, а сега само 4.321 евро – што е
намалување од 39 отсто.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Тесла губи 38
отсто, БМВ најмалку десет отсто.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кај Фолксваген
падот е 23 отсто, а кај кинескиот автомобилски гигант БИД 28 отсто.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Како да се
натпреварувате со кинеските електрични автомобили</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Кинескиот BYD го
зазема светот со своите електрични автомобили со конкурентни цени. Европската
унија сака да го спречи тоа со казнените царини што треба да ги воведе од
ноември.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Ќе ги поскапат
кинеските автомобили, но целта - која е да се продаваат повеќе електрични
автомобили - нема да се постигне.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">БИД <span style="mso-spacerun:yes"> </span>може да избегне казнени тарифи на среден рок:
компанијата веќе планира да изгради сопствена фабрика во Унгарија. Кинезите
сакаат прво да ги освојат помалите пазари за автомобили - оние што тие немаат
сопствена автомобилска индустрија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Цената игра
голема улога овде, а Кинезите можат да дадат добри понуди“, вели Андерс Хов.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Таму е најлесно
да се сменат традиционалните производители.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Традиционалните
производители почнаа да се борат. Фолксваген сака да инвестира 120 милијарди
евра во електрични автомобили до 2028 година. Нивната прокламирана цел е да ги
направат своите возила достапни.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во Цвикау
(Саксонија), на пример, производството е 30 проценти автоматизирано - до сега
обично беше само десет проценти.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Наместо луѓе,
контролните табли сега се инсталирани од роботи - ова заштедува трошоци. Но,
бидејќи електричните автомобили речиси воопшто не се продаваат,
производствените капацитети не се целосно искористени.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Во халите се
работи само во две смени, наместо во три. И постои страв од затворање на
фабриката.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Од перспектива
на Цвикау, ние сме добро подготвени за нашата работа, што значи дека правиме
возила по најдобра можна цена“, вели портпаролот на фабриката Кристијан Сомер.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">БМВ инвестираше
1,6 милијарди евра во својата фабрика во Лајпциг. Таму автомобилите со мотори
со внатрешно согорување и електричните возила се испуштаат од истата лента.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Успеавме да
произведеме четири различни модели на иста линија, бензин, дизел, plug-in
хибриди и целосно електрични возила“, вели менаџерката на фабриката Петра
Петерхензел.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Ова значи дека
сме флексибилни, дека можеме да реагираме на промените во состојбата на
пазарот“.</span>
<b><span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Високи трошоци
за батерии за електрични автомобили</span></b>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Сепак,
германските производители заостануваат кога станува збор за најскапата
компонента на електричниот автомобил: батеријата. Тоа отпаѓа до 40 отсто од
трошоците за производство.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Технологијата
таму прави голем напредок.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Кинеските
производители моментално успеваат значително да ги намалат трошоците за
батерии“, вели Стефан Брасел од Центарот за управување со автомобили.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Значи, можеме да
очекуваме помали трошоци за електричните возила во догледна иднина.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Фолксваген само
што поставува сопствено производство на батерии. Тој концерн, како и други
производители, го снабдува кинескиот лидер на светскиот пазар, CATL.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„Фокусот мора да
биде ставен на модерната и евтина технологија за батерии“, вели Андерс Хов од
Институтот за енергетски студии во Оксфорд.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">„За да го
направите тоа, треба да го стимулирате домашниот пазар и потоа да создадете
индустриски кластер околу таа технологија.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">И за да се
стимулира пазарот, автомобилите мора да бидат достапни. Volkswagen го најави
почетокот на производството на малиот електричен автомобил ID.1, во ценовниот
сегмент од околу 20.000 евра.</span>
<span lang="MK" style="mso-ansi-language:MK">Геролд Фрајберг
би можел да си го дозволи тоа, дури и ако е одамна во пензија. Сепак, почетокот
на производството е планиран само за 2027 година.</span>