Имиграцијата од 400.000 работници годишно е неопходна за да се компензира недостигот на квалификувани работници во Германија. Но, многу од оние кои доаѓаат од странство брзо повторно заминуваат.
Соништата на Романката Марија се остварија кога доби добро платена работа во рекламната индустрија во Берлин. Откако студирала во Велика Британија и работела неколку години во Романија, 30-годишната конечно била таму каде што сакала да биде со години.
„Кога дојдов во Германија, си реков: „Сега започнува нов живот. Навистина може да се живее на Запад“, си помислив во себе. И мислев дека ќе останам овде до пензија“.
Само една година подоцна, почетната еуфорија отстапи место на разочарување. Мара е осамена. Една од причините е јазичната бариера. Иако посетувала курс по германски јазик во Букурешт, во нејзината секојдневна работа се зборува само англиски. „Можам да разберам што се зборува сè додека зборувате бавно. Можам да нарачам капучино, но сè уште не сум способен за сериозни разговори“.
Борба против бирократијата
Во нејзино друштво и по пандемијата на корона главно продолжиле да работат од дома. Колегите ги гледа само на екранот. „Навистина ме оптоваруваше. А за викендите е уште полошо, не знам дали да излезам и со кого би можела да запознаам“, изјави Мара за ДВ.
Да се најде стан во Берлин е уште една пречка, како и германскиот јазик во државните институции. Надлежните и бараат документи, Мара не ги разбира. Тоа е прилично непријатна ситуација. „Секако дека не можам да барам од луѓето во Германија да не зборуваат германски, никогаш не би го направил тоа. Но, кога ги прашувам дали зборуваат англиски, тие обично многу брзо и гласно велат: „Не!“ Малку повеќе отвореност и флексибилност би помогнало“.
На странците во Германија не им е лесно
Случајот на Мара не е изолиран. Во студијата на Тибингенскиот институт за применети економски истражувања нарачана од германската Федерална агенција за вработување, која анкетираше речиси 1.900 странски работници преку Фејсбук, имаше големи поплаки за недостатокот на социјална интеграција. Двајца од тројца квалификувани работници од неевропски земји изјавија дека доживеале дискриминација во Германија поради нивното потекло.
Имаше и поплаки дека стручната квалификација не е соодветно признаена. Строгото право на престој на Германија е особено проблематично за мигрантите од земји кои не се членки на ЕУ.
Професионалната работна сила доаѓа брзо, но заминува уште побрзо
Последиците за Германија се сериозни – ова е и мислењето на истражувачката за миграција од Берлин, Наика Фурутан, која предава на Универзитетот Хумболт. Таа вели дека сега стана „статистичка реалност“. Многу странски експерти кои дојдоа „брзо заминаа“ – а други врвни експерти повеќе не доаѓаат, истакна Наика Фурутан на конференцијата организирана од парламентарната група на СПД. Според сегашната студија на ОЕЦД, Германија очигледно ја изгубила својата привлечност.
Во однос на професионалните можности, приходите и даноците, изгледите, можностите за членовите на семејството, животната средина, различноста и квалитетот на животот, како и правото на влез и престој, Германија е на само 15-то место од 38 земји на ОЕЦД. Во 2019 година беше на 12-то место.
Побрзо до државјанство? Не, благодарам!
Ова е информација која треба да ги алармира политичарите, бидејќи и онака во Германија доаѓаат многу помалку печалбари отколку што и треба на земјата. Според Федералната агенција за вработување, во Германија треба да пристигнуваат 400.000 мигранти годишно за пазарот на трудот да биде стабилен. Но, во 2021 година дојдоа само 40.000.
Германската влада моментално работи на сеопфатна реформа на законот за имиграција. Треба да се олесни и добивањето државјанство. Но, тоа е контроверзно, и тоа не само во владејачката коалиција, каде либералите (ФДП) го кочат. Според репрезентативната анкета на институтот за истражување на јавното мислење YouGov, 59 отсто од Германците се противат на мигрантите да добијат побрзо државјанство.
Нешто мора да се смени
Германското општество смета дека промената е тешка. Граѓаните мора да сфатат дека интеграцијата не е еднонасочна улица, вели Наика Фурутан. „Не само ние правиме нешто за луѓето, тие всушност прават нешто за нас кога ќе дојдат овде. Меѓутоа, промената на начинот на размислување нема да се случи сама по себе – бара јасни насоки од државата против дискриминација.
Времето истекува, а Германија е во опасност да доцни со се. Обединетото Кралство, САД, Канада и Австралија повеќе не се единствените кои се натпреваруваат за квалификувани работници. „Воопшто не сме свесни дека Саудиска Арабија, Катар и Емиратите спроведуваат огромна кампања за регрутирање. Дека Филипините повеќе не го обезбедуваат својот народ и дека Африка како континент во моментов многу се труди да го задржи својот народ“, предупредува Наика.
Квалификувајте и обучете ги бегалците
„Кога станува збор за квалификувана имиграција, возот не замина целосно, но веќе тргна понатаму“, вели Аладин ел Мафалани, професор по воспитување и образование на Друштвото за миграција на Универзитетот во Оснабрик. „Ние сме многу еднојазична земја и временските услови овде не се баш одлични. Имаме огромни празнини, а ние не правиме доволно за да ги надоместиме“.
На конференцијата на СПД, Ел Мафалани ја повика Германија повеќе да се фокусира на оние кои се веќе тука. Ова првенствено се однесува на луѓето кои дошле во Германија како бегалци. Во 2015 година ги имало повеќе од милион, а меѓу нив има и многу млади кои веќе ја завршиле својата пракса и работат. Сепак, Германија би можела да ги загуби дури и нив доколку нивниот статус на престој остане неизвесен.
Во Еритреја нема изводи од матичната книга на родените
Криста, поранешна професорка во средното стручно училиште, наведува еден пример. По 2015 година се грижела за младите бегалци од Еритреја. „Реков дека сите ќе ги испратиме во дуално стручно училиште и се покажа одлично. Во меѓувреме, тие бегалци сега се занаетчии, мехатроничарски техничари, медицински сестри, градежни инженери… „Тие се на позиции со можност за напредување.
По осум и пол години во Германија, повеќето од нив би сакале да добијат државјанство, но тоа не е можно, бидејќи, на пример, Еритрејците немаат изводи од матичната книга на родените. „Сега сакаат да не остават и да заминат во други земји“, вели Криста. “Во Англија по две години добиваат државјанство, а овде не смеат ниту да стапат во брак. Затоа се чувствуваат отфрлено. Па, тоа е смешно”, горко вели таа.
Спакувани куфери
Ниту Мара повеќе не може да се замисли во Германија. Да остане до пензија? Тоа веќе не е опција за Романката. „Сега гледам на работите сосема поинаку. Можеби ќе останам уште една или две години, но не се гледам себеси овде во следните пет до десет години.
Истражувачот Наика Фурутан предупредува дека прашањето за миграцијата со сите нејзини последици не е доволно разбрано во Германија. А многумина може дури и да се вратат во нивните земји на потекло. „Што ако револуцијата во Иран биде успешна, а голем дел од Иранците се вратат? Малку се шегувам, па велам: Германија тогаш би останала без стоматолог.
